پروژه اچبهائی به تشویق مباحثه علمی درباره فرهنگ و تاریخ سنتهای مربوط به مذاهب هزارهای و/یا باطن گرا که در ایران مدرن شکل گرفتند، نظیر شیخیه، بابیت و بهاییت، میپردازد و منابع گوناگونی را جهت کتابشناسی، تحقیق و تدریس در این زمینه در دسترس قرار میدهد.
این پروژه در واقع به همت جمعی از اساتید و محققان دانشگاهی و بیش از همه پروفسور خوان کول، استاد بخش تاریخ دانشگاه میشگان، در دهه ۱۹۹۰ راهاندازی شد و اداره میشود.
این پروژه در واقع زیر مجموعهای از پروژه اچنت (به انگلیسی: H-Net) میباشد. اچنت مجموعه بزرگی از سازمانهای بینالمللی و بین رشتهای از محققین و معلمین رشته علوم انسانی و علوم اجتماعی است، که به توسعه قابلیت بسیار عظیم شبکه تارنمای جهانی در امر آموزش اختصاص یافته است. در این مجموعه مقالات ارزشیابی شده، مطالب رسانههای جمعی، و مباحثات برای همکاران و افراد علاقهمند انتشار مییابد.
لیست مباحت مدیریت شونده در پروژه اچ بهایی، این توانایی را در اختیار پژوهشگران و دانشگاهیان قرار میدهد که با همکاران خود به مباحثه زمینههای تحقیق، روشهای تدریس و دیدگاه های خود در رابطه با تاریخنگاری این جنبشهای مذهبی در قرن ۱۹ (میلادی) در ایران و پس از آن در سایر نقاط دنیا، بپردازند. اعضای این لیست و سردبیران آن از طریق این لیست این امکان را دارند تا به گفتگو درباره تحقیق فعلی خود و سایر زمینههای پژوهشی بپردازند و مقالات و کتابهای جدید و روشها و ابزار تحلیل را مورد نقد و بررسی قرار دهند. پیامهای ارسال شده در این لیست تنها برای اعضا از طریق این پروژه قابل دسترسی است.
راهاندازی این لیست مباحث علمی در پروژه اچ بهایی را بیش از هر چیز میتوان مدیون تلاش پروفسور خوان کول، استاد تاریخ در دانشگاه میشیگان، و محصول مباحث انجام شده در سایر فرومهای مشابه قبل از آن، به خصوص گروه اینترنتی تالیسمان، دانست.
پروژه اچبهایی همچنین اطلاعیههای گوناگونی مانند فراخوان مقالات، اعلان کنفرانسها و سمینارها و اعلامیههای مربوط به کمک هزینه تحصیلی، جوایز و غیره را جهت اطلاع علاقهمندان درج مینماید.
این پروژه حاوی یکسری نشریات الکترونیکی است. همچنین، این پروژه دارای یک کتابخانه الکترونیکی است که شامل ، و نیز میباشد.
پروژه اچبهائی در واقع مجموعهای بسیار وسیع و بی نظیر از آثار مختلف مربوط به جنبشهای شیخیه، بابیه و بهاییه را در خود جای داده است. طیف وسیع این آثار شامل منابع اصیل و دسته اول از کتب اولیه سران این جنبشها (باب، بها، عبدالبهاء، شوقی افندی) به زبانهای مختلف، تا مطالعات و آثار و مقالات مربوط به محققین معاصر نظیر خوان کول در این زمینه میباشد. حتی بسیاری از آثار باب نظیر بیان فارسی، وصیتنامه باب، صحیفه عدلیه و تفسیر سورههای یوسف و کوثر، که به صورت چاپی بسیار نایاب است، در پروژه اچبهایی قابل دسترسی است.
این پروژه همچنین نقدهای علمی درباره کتب، رسالات و مقالات محوری مربوط به موضوعات یادشده را به افراد دارای صلاحیت واگذار میکند. آرشیو این نقدها در پروژه اصلی اچ نت موجود است و به طور کلی، نقد اچنت (به انگلیسی: H-Net Reviews) منبعی است آنلاین برای تمامی نقدها و مباحثات انجام شده در زمینه علوم انسانی و اجتماعی توسط شبکههای وابسته به اچنت و آرشیو تمام این نقدها و مباحثات انجام شده در این پروژه موجود میباشد.
مجله برخط مطالعات آسیائی (به انگلیسی: The Asian Studies WWW Monitor)، ضمن ارزیابی پروژه اچبهایی به آن نمره ۵-ستاره را داد و از آن با عنوان «عالی» و «غیرقابل صرف نظر» یاد کرد. (لازم به توضیح است که مجله برخط مطالعات آسیائی از سال ۱۹۹۴ تا ۲۰۱۱ (میلادی) به عنوان یک مجله پیشتاز و منحصر به فرد در دنیا، تقریباً به شکل روزانه، به بررسی و ارزیابی منابعی در فضای مجازی اینترنت میپرداخت که دارای اهمیت بسیار در تحقیق، تدریس و اطلاع رسانی در زمینه مطالعات آسیا بودند. این مجله توسط دانشگاه ملی استرالیا چاپ میشد.
منبع:دانشنامه فرهنگ
ejt