ترجمه حمید فرناق
خلاصه :
پس از مرگ بهاءالله، مؤسس بهائیت، پسرش عباس‌افندی بنا بهوصیت پدرش به رهبری رسید. طبق وصیت‌نامه قرار بود پس از اوبرادر ناتنی‌اش محمدعلی جانشین او شود، اما بهائیان به علتخصومت بین دو برادر منشعب شدند. یک گروه به غرب روی آورد وخود را به‌تدریج کاملاً از اسلام جدا کرد؛ درحالی‌که گروه سنتیتلاش داشت جدایی خود را در محدوده تعالیم و باور اولیۀ بهائیحفظ کند. در این مقاله به‌طور مشخص به جناح سنتی‌تر، مستقردر عکا، که امروزه نماینده نوعی گرایش آیینی است، می‌پردازیم.
بسیاری از اعضای خانواده بهاء و بسیاری از نزدیک‌ترین یاران اواز محمدعلی حمایت کردند. عبدالبهاء ظاهراً از حمایت بهائیانکم‌اهمیت در عکا و اکثریت بهائیان خارج از عکا برخوردار بود،ولی در مدت کوتاهی موفق شد به رهبر جریان اصلی بهائی، تبدیلشود. عبدالبهاء رهبر بهائیان، در آخرین سال‌های حکومت ترک‌هادر فلسطین، آشکارا با انگلیسی‌ها در تماس نزدیک بود. پس ازجنگ، بسیاری از بهائیان عکا، بابت خدماتشان به بریتانیا، ازدولت قیمومت بریتانیا، به‌عنوان جایزه و پاداش، در مجاورت عکازمین دریافت کردند. در آن دوره، بهائیان عکا گرچه یک فرقهمحسوب می‌شدند، اما گروهی کاملاً مسلمان باقی ماندند. خودعبدالبهاء قبل از خروج از عکا، در سال‌های آخر حکومت عثمانی،اتاقی اختصاصی در مسجد جامع عکا داشت و در مواقعی،پیشنمازی در مسجد را به‌عهده داشت. آخرین نوادۀ بازمانده ازنسل بهاء نیز امروزه همچنان یکی از مراجعه‌کنندگان جدی بهمسجد است. عبدالبهاء در سال ۱۹۲۱ درگذشت و پسر کوچکدختر بزرگ خود، شوقی‌افندی را به‌عنوان جانشین خود تعیین کرد. گروه اصلی بهائیان ایرانی عکا، حتی آن‌هایی که از عبدالبهاء جدانشدند، جانشینی شوقی‌افندی را، به‌عنوان رهبری بهائیت، تأییدنکردند. همچنین پسران دیگر بهاء، در زمان مرگ عبدالبهاء هنوززنده بودند. مهم‌ترین آن‌ها محمدعلی بود که بنا به وصیت بهاء بایدجانشین عبدالبهاء می‌شد. برخی از خانواده‌های بهائیِ عکا با بهقدرت رسیدن شوقی‌افندی، جریان اصلی بهائی را در مخالفت بااو ترک کردند. دیگران، ازجمله نزدیکان و اعضای خانواده خودشوقی، مانند مادر و دو برادرش، به دلیل عدم تمایلشان به پیرویاز دستورات خودسرانه و متکبرانه شوقی، طرد و تکفیر شدند. مطرودین و ناقضین اولیه به‌تدریج تقریباً همه بهائیان ایرانی ساکنعکا و درواقع فلسطین را شامل شدند! اکنون جمعیت شهر عکا۳۵۰۰۰ نفر است که یهودیان حدود سه‌چهارم آن را تشکیلمی‌دهند و بقیه عرب هستند. در میان اعراب، حدود ۸۰ درصدمسلمان و بقیه مسیحی‌اند. بهائیان عکا گروه بسیار کوچکیهستند و در زندگی پرتلاطم سیاسی جامعه دخالتی ندارند. آنانبرخلاف آنچه از گروهی وابسته به بنیان‌گذار آیین و نزدیک‌ترینپیروان او انتظار می‌رود، درظاهر، هیچ نشانه‌ای از دین‌داریخاص بهائی نشان نمی‌دهند. معاشرت اندکی میان خانواده‌هایبهائی عکا وجود دارد. رهبران مرکز حیفا، به مصلحت می‌دانند کهوجود بهائیان مخالف در عکا را نادیده بگیرند. توافقی بین ادارهامور دینی اسرائیل با مرکز حیفا حاصل شده که بر اساس آنبهائیان از آزادی مذهبی در اسرائیل برخوردارند، اما از تبلیغ دراین کشور، چه در میان یهودیان و چه در میان اعراب، خودداریخواهند کرد.
برای مطالعه بیشتر به آدرس زیر مراجعه شود :