بهائیت در ترکیه
از جمله گروههایی که به تبلیغ اعتقادات خود در ترکیه مشغول هستند پیروان فرقه ضاله بهائیت می باشند. این گروه با عنوان «جامعه بهائیان ترکیه» به فعالیت می پردازد. همانطوریکه در بخشهای قبلی این مقاله نیز گفته شد، فضای ترکیه بدلیل ضعف در آموزش معارف اسلامی و وجود برخی فشارهای خارجی زمینه بسیار مناسبی را برای رشد و گسترش انواع تفکرات و اندیشه های اعتقادی فراهم کرده است. این در حالیست که آزادیهای لازم برای رشد مسلمانان وجود ندارد و یک فرد مسلمان آنگونه که باید از آزادی و آسایش کافی برخوردار نیست.
همانند بسیاری از طریقتهای موجود در آناطولی، بهائیت نیز ریشه ای ایرانی دارد اما قدمت این فرقه چندان زیاد نیست. ورود بهائیت به ترکیه نیز قدمت چندانی ندارد اما در همین چند صباح توانسته است عده ای را دور خود جمع کند. فعالیتهای تبلیغی جامعه بهائیان ترکیه بواسطه یک مجله[1] که هر دو ماه یکبار منتشر می شود، انجام می گیرد. همچنین یک سایت اینترنتی[2] نیز دارند که از طریق آن به معرفی بهائیت، تاریخ پیدایش، رهبری، مبانی فکری بهائیت و مانند آن می پردازند. بهائیان دین خود را تنها دین مشترک بشریت می دانند.
با توجه به تبعید بهاءالله (میرزا حسینعلی نوری) رهبر فرقة بهائیت از ایران به کشور عثمانی، وی در سال 1863 به شهر ادرنه رفته و کار تبلیغی خود را از این شهر آغاز کرده است. به همین دلیل شهر ادرنه از نظر بهائیان شهر مقدسی به شمار می رود. خانه هایی که بهاءالله در دوران اقامتش در ادرنه به آنها رفت و آمد داشته اماکن زیارتی بهائیان محسوب می شود. لذا بهائیان از کشورهای مختلف برای دعا به این شهر می آیند.
پس از پیروزی انقلاب اسلامی در ایران و مبارزه با فرقة ضاله بهائیت بسیاری از پیروان این آیین به ترکیه آمدند. برخی از این افراد پس از مدتی اقامت در این کشور به آمریکا و اروپا مهاجرت کردند اما عده قلیلی از آنها همچنان در ترکیه زندگی می کنند. شواهد نشان می دهد که بهائیان از حمایت مادی و معنوی برخی کشورهای غربی از جمله آمریکا برخوردار هستند.
خانم صبانور کراچ که ظاهرا به کار ژورنالیستی مشغول است در خصوص سفرش به اماکن زیارتی بهائیان در ادرنه گزارشی نوشته است که می تواند نشاندهنده توجه ویژه غربیها بویژه آمریکا به فعالیتهای بهائیان باشد. وی می نویسد : در تاریخ 1 اکتبر 2006 تعدادی از سفرا و نمایندگان کشورهای اروپایی از جمله : دبورا ک. جونس سرکنسول آمریکا در استانبول، مارک پاریس سفیر سابق آمریکا در ترکیه، سورد ایزاک هندریک گوسس سفیر هلند در ترکیه، سر پیتر وست ماکوت سفیر انگلیس در ترکیه و دکتر هانژورگ کرچمر نماینده کمیسیون اتحادیه اروپا در ترکیه برای دیدار از تشکیلات بهائیان در ادرنه به این شهر آمدند. او ادامه می دهد : علیرغم اینکه دعوتی از من نشده بود، ولی کنجکاوی برای کسب اطلاعات در باره دینی که برایم ناشناخته بود مرا بدانجا کشاند. در آنجا خانمی بنام دکتر سوسن مرتر مسئول روابط عمومی و مطبوعاتی جامعه بهائیان ترکیه از ما پذیرایی کرد. صبانور ادامه می دهد «خانم مرتر اطلاعات مفصلی درباره مذهب بهائیت و فعالیتهای آنان در ترکیه و سایر نقاط جهان به ما ارائه کرد». اما او از جزئیات دیدارها و مذاکرات نمایندگان کشورهای اروپایی و آمریکا با سوسن مرتر چیزی ذکر نکرده است. [3]
از سوی دیگر وزارت خارجه آمریکا در گزارش سالانة «آزادی دینی» که اواخر سال 2005 منتشر شد، از ترکیه بدلیل به رسمیت نشناختن بهائیت به عنوان یک دین مستقل انتقاد کرده است. این مطلب در روزنامه صباح به تاریخ 10 نوامبر 2005 انعکاس یافته است. در این گزارش با اشاره به اعمال محدودیتها علیه برخی اقلیتهای دینی، بهائیت را از جمله ادیانی معرفی کرده که برخوردهای متفاوتی با آنها می شود. در بخش دیگری از این گزارش آمده است : «علیرغم اینکه بیش از ده هزار نفر بهایی در ترکیه زندگی می کنند، اما همچنان در معرض فشار و سرکوبی قرار دارند. با وجود آزادی برای اقلیتها مبنی بر مشخص کردن دین خود در شناسنامه ولی به بهائیان این حق داده نشده که بهائیت را به عنوان دین خود اظهار کنند. این امر سبب گردیده که این گروه در جامعه با تضییع حقوق و احساس عدم امینت مواجه شود». در خبر روزنامه صباح آمده است : سوسن مرتر نماینده بهائیان در ترکیه با حمایت از گزارش وزارت خارجه آمریکا، می گوید، ما در سیواس مورد حمله قرار گرفتیم. ترکیه تنها کشوری است که در آن بهائیت به عنوان یک دین به رسمیت شناخته نمی شود. وی در ادامه می افزاید، ما در ترکیه نمی توانیم بهائیت را به عنوان دین خود در شناسنامه بنویسیم. در سال 1960 بهائیها می توانستند با حکم دادگاه دین خود را در شناسنامه بنویسند اما پس از سال 1990 به ما گفتند «یا جای نوع دین را خالی بگذارید و یا بنویسید : «بی دین». اما نوشتن بی دین باعث مشکلات روحی و روانی برای فرزندان ما شده است»
مناطق عمده سکونت بهائیان در ترکیه عبارتند از : انطاکیه، آدانا، اسکندرون[4] و ادرنه.
[1] بولتن بهائی، هر دوماه یکبار منتشر می شود و ویژه جامعه یهائیان ترکیه می باشد. BAHAİ BÜLTENİ [2] www.tr.bahai.org [3] سایت جامعه بهائیان ترکیه www.tr.bahai.org [4] روزنامه صباح چاپ ترکیه 10/11/2005