1- بهائی گری تداوم بابی گری است که با دعاوی علی محمد شیرازی (1235-1266 ق./ 1819-1850 م.)، معروف به «باب»، و در ابتدا در تداوم عقاید شیخیان، آغاز شد. علی محمد شیرازی در شب جمعه 5 جمادی.الاول 1260/ 23 مه 1844 دعوی بابیت کرد، که این زمان بعنوان مبداء تاریخ بابیان موسوم به «تاریخ بدیع» شمرده می.شود، و در 27 شعبان 1266/ 9 ژوئیه 1850 به قتل رسید. او ابتدا خود را «باب امام زمان» (عج) خواند، سپس خود امام زمان و سرانجام مدعی نسخ اسلام و نزول دینی جدید شد. از این رو، مسلمانان، حتی اهل تسنن، بهائیان را جزو فرق اسلامی بشمار نمی.آورند و لذا در اوّلین پژوهش جامع آماری مسلمانان ایالات متحده آمریکا، که از سوی دانشگاه شاو (ایالت کارولینای شمالی) انجام گرفت، بهائیان را، به سان قادیانی.ها و اعضای «حزب ملّت اسلام» لوئیس فراخان، جزو مسلمانان نشمردند. (سی. ان. ان. 26 آوریل 2001)
2- درباره منشاء و خاستگاه بابی.گری نظرات یکسان نیست. برخی، مانند سید احمد کسروی و فریدون آدمیت و احسان طبری و محمدرضا فشاهی، بابی.گری را جنبشی اجتماعی علیه ستم دوران قاجاریه فرض کرده.اند بی آن که در زمینه بابی.گری اوّلیه کاوشی جامع عرضه کنند. معهذا، همینان نیز گاه به پیوندهای خارجی بابی.گری اشاراتی کرده.اند. نگارنده در تک نگاری «خاندان باب» (1389) نقش تعیین.کننده تجارتخانه دایی.های علی.محمد شیرازی و شرکای ایشان در ظهور بابی.گری و پیوندهای این خاندان با کمپانی.های جهان.وطن فعال در تجارت جهانی تریاک نیمه اوّل سده نوزدهم، بویژه کمپانی ساسون مستقر در بمبئی، را نشان داده، در رساله «جستارهایی از تاریخ بهائی.گری در ایران» (1382) از نقش شبکه.ای فعال و گسترده از یهودیان مخفی مستقر در ایران، بوِیژه در شهرهایی چون مشهد و شیراز و کاشان و همدان و اصفهان، در پیدایش و گسترش بابی.گری و بهائی.گری سخن گفته، در رساله «سِر اردشیر ریپورتر، سرویس اطلاعاتی بریتانیا و ایران» تلاش.های اردشیرجی و ارباب جمشید جمشیدیان برای گروش زرتشتیان ایران به بهائی.گری را بیان کرده، و در کتاب «نظریه توطئه و فقر روش.شناسی در تاریخنگاری ایران» از حمایت.های گسترده «انجمن جهانی تئوسوفی» از بهائی.گری و سفر تبلیغاتی سال.های 1911-1913 عبدالبهاء به اروپا و آمریکا سخن گفته است.
3- بسیاری از مورخین در این تردید ندارند که بابی.گری با حمایت کانون.هایی در درون حکومت قاجاریه امکان نشوونما یافت و اگر این حمایت.ها نبود باب هیچگاه شهرتی نمی.یافت و مانند دعاوی مشابه در جهان اسلام به زودی فراموش می.شد. مورخین حاج میرزا آقاسی ایروانی، صدراعظم محمد شاه قاجار، را مسبب اصلی گسترش بابی.گری می.دانند. هما ناطق، که خود به ازلی.گری تعلقاتی دارد، می.نویسد: «باب مریدان نخستین خود را نه در میان “جهال” بلکه در “طبقات بالای کشور” یافت… از میان شاهزادگان هم ملک قاسم میرزا، کامران میرزا و فرهاد میرزا معتمدالدوله روی خوش نمودند. حاج میرزا آقاسی که جای خود داشت. باب از او به ستایش یاد می کند و می نویسد “بدیهی است حاجی به حقیقت آگاه است.” و می دانیم که در بیان او واژه حقیقت همانا آگاهی به اسرار نهان است که شیخیه عنوان کردند و باب در ربط با معتمدالدوله هم به کار می برد.» (ایران در راهیابی فرهنگی، چاپ اوّل، لندن، 1988، ص 65)
و عبدالحسین آیتی، مبلغ پیشین و سرشناس بهائی و نویسنده کتاب مهم دو جلدی «الکواکب الدریه فی مآثر البهائیه» (قاهره: مطبعة السعادة، 1342 ق./ 1923-1924 م.)، که هنوز از منابع معتبر بهائیان بشمار می.رود، پس از بازگشت به اسلام در خاطراتش این مسئله را چنین بیان کرده است: «در ابتدای پیدایش باب دو تن از دولتیان سوء سیاستی بروز دادند که هر یک از جهتی خسارت کلی به این ملت وارد کرد و قضیه باب را کاملاً به موقع اهمیت گذاشتند: اوّل، حاجی میرزا آقاسی به.صورت مخالف؛ دوّم، منوچهر خان معتمدالدوله به.صورت موافقت… شبهه[ای] نیست که اگر از طرف حاجی میرزا آقاسی سختی و فشار و نفی بر باب و حبس وارد نشده بود و بالعکس از طرف معتمدالدوله (منوچهر خان خواجه) حاکم اصفهان پذیرایی و نگهداری به عمل نیامده بود و قضیه باب به خونسردی تلقی شده بود، تا این درجه خسارت به مال و جان و حیثیات مدنی و ملّی ایران وارد نمی.شد.»
آیتی این اقدامات را نتیجه سیاست خارجی قدرت.های بزرگ می.داند و می.نویسد:. «خلاصه این که برای این مسائل به عوامل خارجی معتقد شده، آن را نتیجه یک نوع سیاست.هایی شناخته.ام که در دوره قاجاریه در ایران شایع شده بوده است.» (عبدالحسین آیتی، کشف الحیل، چاپ ششم، 1326، ج 2، صص 54-55)
4- شورش.های بابیان اوّلیه در نخستین سال سلطنت ناصرالدین شاه و صدارت میرزا تقی خان امیرکبیر، خوش.نام.ترین وزیر تاریخ معاصر ایران، در کنار شورش.های بزرگ و کوچک محلی که اندکی پیش یا پس از مرگ محمد شاه (6 شوال 1264/ 4 سپتامبر 1848) سراسر ایران را فراگرفت، و بزرگترین.شان شورش محمدحسن خان سالار در خراسان بود، بخشی از سناریوی ایجاد آشوب در ایران با هدف متزلزل کردن حکومت مرکزی بود. امیرکبیر با تدبیر یا سرکوب قاطع این شورش.ها را مهار و خاموش کرد. فریدون آدمیت، که در میان محققین فوق در زمینه بابی.گری صاحبنظرترین است، سرکوب قاطع شورش. بابیان را از افتخارات کارنامه امیر می.داند. این فتنه با درایت و قاطعیت امیرکبیر فرونشانده شد و به تبع آن در 27 شعبان 1277 علی.محمد باب نیز، به دستور امیر، در میدان ارگ تبریز تیرباران شد. فریدون آدمیت بر قساوت شورشیان بابی تأکید می.کند و می.نویسد که «اسیران جنگی را دست و پا می.بریدند و به آتش می.سوختند.» (امیرکبیر و ایران، چاپ جدید، خوارزمی، 1378، ص 448)
«کتاب بیان را سید باب آورد، ولی رشته کار از دست خودش خارج گشت و به دست سه تن از پیروان او افتاد که سخت متعصب و ستیزه جو بودند: ملا حسین بشرویه.ای که نخست شیخی بود و حالا “باب الباب” لقب داشت. دیگر، ملا محمدعلی بارفروشی معروف به “قدوس” و سومی ملا محمدعلی زنجانی ملقب به “حجت” بود. آن سه نفر علم طغیان را علیه حکومت برافراشتند تا دولت موجود را براندازند و با تأسیس سلطنت بابی در ایران مقدمه فتح کره ارض را فراهم آورند و آئین جدید را جایگزین همه ادیان گذشته و همه نظام.های سیاسی جهان فرمایند، و بشریت را بر تخت سعادت سرمدی نشانند. حتی به موجب سند رسمی که خواهیم آورد، جناب “حجت” سلطان آینده مصر و برخی شهرهای جهان را از میان اصحاب خود برگزیده بود. آن ادعاها شیادی محض بود.» (امیرکبیر و ایران، صص 444-445)
آدمیت می.افزاید: «حتی در صمیمیت بزرگان اوّلیه بابیه هم تردید است… ملا محمدعلی زنجانی، یعنی جناب “حجت” که دعوی فتح کره زمین را داشت، و معتقد بود که تاجداران جهان باید فرمان وی را به گردن نهند، و حتی حکومت مصر را به دست یکی از اولیای مقدس سپرده بود، چطور شد که به اصحابش وعده داد که امپراطور روس، که در زمره شاهان کافر بود، به یاری آنان خواهد آمد؟ و آن بیچارگان ابله هم باور فرموده بودند.» (امیرکبیر و ایران، ص 450)
آیا ایرانیان به خاطر کردار امیرکبیر، که او را کاردان.ترین و مدیرترین وزیر دو سده اخیر خود می.شناسند، باید از اعقاب بابیان شورشی پوزش بخواهند، «پریشان موی و پیاده پای» به درگاه ایشان روند، بر امیر نفرین کنند و نقش بابیان را در سلب امنیت از ایران و ایرانی و دریدن و سوزانیدن اجساد «پدران.مان» بستایند و غرامتی نیز بپردازند؟
5- پس از سرکوب فتنه باب با درایت و قاطعیت امیر، بابیان به یک فرقه مخفی تروریستی بدل شدند و نام خود را بعنوان «بنیانگذاران تروریسم جدید» در تاریخ ایران ثبت کردند. نقشه ترور شاه و امیرکبیر و امام جمعه از توطئه.هایی بود که کشف شد و هفت ماه پس از شهادت امیرکبیر در حمام باغ فین کاشان (17 ذبیع الاول 1268 ق.) و پس از ترور نافرجام ناصرالدین شاه توسط یک بابی بنام صادق تبریزی (28 شوال 1268 ق.) به دستگیری وسیع توطئه.گران و قتل تعدادی از ایشان انجامید. این موج تروریستی در زمان آغاز اختلافات ایران و حکومت هند بریتانیا بر سر هرات آغاز شد. هرات آن زمان جزو ایران بود و حمایت استعمار بریتانیا از جدایی هرات به تهدید انگلیس به اشغال جزیره خارک (محرم 1269 ق.)، تصرف هرات توسط قشون ایران، تهاجم نظامی بریتانیا به ایران و اشغال خارک و بوشهر و جنگ خونین محمره (خرمشهر) در سال 1273 ق./ 1857 م. انجامید.
مورخین متفق.القولند که سفارت روسیه نهایت حمایت را از تروریست.های بابی کردند و نفر اوّل این شبکه تروریستی، میرزا حسینعلی نوری، را از زندان نجات داد. در زمان وقوع ترور، میرزا حسینعلی نوری در لواسان نزد میرزا آقاخان نوری صدراعظم، عامل سرشناس استعمار بریتانیا، میهمان بود. او پس از چهار ماه زندان با فشار سفارتخانه.های قدرت.های بزرگ غربی و کمک میرزا آقاخان نوری صدراعظم در صفر 1269 ق. آزاد و یک ماه بعد به بغداد تبعید شد. این میرزا حسینعلی، که از اهالی روستای تاکر نور بود، پس از ورود به بغداد قریب به دو سال نیز به شکلی مرموز، ظاهراً در سلیمانیه کردستان و در میان دراویش نقشبندی و با نام «درویش محمد ایرانی»، زندگی .کرد. گویا علت این سفر دو ساله و مرموز مغضوب شدن از سوی صبح ازل بوده است. میرزا حسینعلی بعدها در ادرنه، برغم برادرش میرزا یحیی صبح ازل، رهبر وقت بابیه، فرقه بهائی را بنیان نهاد.
6- فعالیت.های فرقه تروریستی بابی ادامه یافت. «رساله استنطاقیه» مشروح بازجویی.های تروریست.های بابی دستگیرشده در سال 1300 ق. است که زیر نظر کامران میرزا، وزیر جنگ و حاکم تهران، استنطاق شدند. در این رساله فقراتی وجود دارد که بر پیوند برخی دستگیرشدگان، مانند میرزا ابوالفضل گلپایگانی، با مانکجی هاتریا، افسر ارتش حکومت هند بریتانیا و مسئول شبکه.های اطلاعاتی حکومت هند بریتانیا که در کسوت «عمدةالتجار» در تهران می.زیست، دلالت دارد و نیز بر نقش خاندان قوام شیرازی در این ماجرا. یکی از دستگیرشدگان ابراهیم خان شیرازی، پسر میرزا ابوالحسن خان ایلچی (خواهرزاده و داماد ابراهیم خان کلانتر، نیای خاندان قوام شیرازی)، است که مانند گلپایگانی با مانکجی ارتباط داشت. فرد دیگر، ملا علی.اکبر شهمیرزادی، معروف به «حاجی آخوند»، است که بعدها به گوبینو و نیکلای فرانسوی در تحقیقاتش درباره بابی.گری کمک کرد و سپس یکی از «ایادی اربعه» عباس افندی (عبدالبهاء) شد و نوه.اش سپهبد عبدالکریم ایادی پزشک مخصوص شاه و از متنفذترین مقامات دوران پهلوی دوّم بود. میزان اقتدار و فساد مالی و اخلاقی سپهبد ایادی را ارتشبد حسین فردوست، دوست دوران کودکی و رئیس «دفتر ویژه اطلاعات» شاه، در خاطراتش بیان کرده است. فردوست می.نویسد: «اگر پرونده.های موجود ارتش و نیروهای انتظامی و سازمان.های دولتی بررسی شود موارد مستندی مشاهده می.گردد که به نظر افسانه می.رسد و بر این اساس می.توان کتابی نوشت که: آیا ایادی بهائی بر ایران سلطنت می.کرد یا محمدرضا پهلوی؟! تمام ایرانیان ردة بالا، چه در ایران باشند و چه در خارج، خواهند پذیرفت که سلطان واقعی ایران ایادی بود؛ حقیقتی که پیش از انقلاب جرئت بیان آن را نداشتند.» (خاطرات ارتشبد سابق حسین فردوست، ویراسته عبدالله شهبازی، ص 202)
آیا باید «پریشان موی و پیاده پای» به آمریکا سفر کرد، اعقاب ملا علی.اکبر شهمیرزادی را یافت، از فرزندان منیره خانم ایادی و شوهرش (میرزا محمدتقی ابن ابهر) و سرتیپ عبدالرحیم ایادی و سپهبد عبدالکریم ایادی و سایر بازماندگان این «خاندان جلیل» پوزش خواست به خاطر ستمی که کامران میرزا بر نیای.شان روا داشته، و از بیت.المال به ایشان غرامت پرداخت؟
7- دوران دعوی میرزا حسینعلی نوری و ستیز او با برادرش، میرزا یحیی صبح ازل، بر سر زعامت بابیان، که به پیدایش دو فرقه ازلی و بهائی انجامید، دورانی خونین از تصفیه.های «درون سازمانی» است که جنایات فرقه رجوی در مقابل آن ناچیز جلوه می.کند. این کشتارهای درون فرقه.ای پس از آن نیز ادامه داشته است. در این زمینه می.توان «مثنوی هفتاد من» نوشت لیکن به شرح زیر بسنده می.کنم: پس از دوازده سال اقامت در بغداد، به علت اعتراض دولت ایران و علمای عتبات، دولت عثمانی در سال 1280 ق. بابیان را به استانبول و سپس به ادرنه منتقل کرد. در دوران اقامت پنج ساله در ادرنه میرزا حسینعلی نوری دعوی خود را آشکار کرد و میان دو برادر جنگ درگرفت. این امر سبب شد در 5 ربیع.الثانی 1285 ق. دولت عثمانی میرزا یحیی را با 37 تن از پیروانش به شهر ماغوسا (فاماگوستا) در جزیره قبرس و میرزا حسینعلی و 73 تن از اعوانش را به عکا تبعید کند. آن زمان، قبرس و عکا در قلمرو عثمانی بود.
در این سال.ها، میرزا حسینعلی نوری از طریق تروریست.های خود به کشتار پیروان برادرش، میرزا یحیی صبح ازل، مشغول بود و نیز قتل کسانی که از اسرار بابی.گری اوّلیه مطلع بودند همچون میرزا اسدالله دیان باجناق باب. میرزا اسدالله عبری دان بود و این امر در ایران آن روز، نیمه اوّل سده نوزدهم میلادی، قرینه.ای است جدّی بر یهودی بودن او. میرزا اسدالله کاتب «بیان»، کتاب مقدس بابیان، است و جزو «حروف حی» و آشنا با بسیاری از اسرار «ظهور باب». میرزا آقاخان کرمانی، که خود بابی بود و داماد صبح ازل، می.نویسد: میرزا حسینعلی چون میرزا اسدالله دیان را «مخل خود یافت،. میرزا محمد مازندرانی پیشخدمت خود را فرستاده او را مقتول ساخت.» (میرزا آقاخان کرمانی، رساله هشت بهشت، صص 283، 302-303) میرزا آقاخان کرمانی شرحی مفصل از مقتولین عملیات تروریستی میرزا حسینعلی نوری بیان کرده است. در بغداد آقا رجبعلی قهیر و برادرش آقا علی.محمد و حاجی میرزا احمد کاتب و حاجی میرزا محمدرضا و میرزا بزرگ کرمانشاهی را به قتل رساندند و حتی کوشیدند از طریق غذای مسموم صبح .ازل را بکشند و سپس از طریق دلاک صبح ازل قصد قتل او را داشتند. در ادرنه، قبل از حرکت به عکا، میرزا نصرالله را با سم کشتند و «در عکا نیز چند نفر از اصحاب خود را فرستاد آن سه نفر را [حاجی سید محمد و آقا جان بیگ و میرزا رضاقلی تفرشی] در خانه نزدیک قشله که منزل داشتند شهید کردند و قاتلین اینان عبدالکریم شمر و حسین آب.کش و محمد جواد قزوینی.» در ایران نیز اصحاب حسینعلی بهاء موجی از وحشت و ترور آفریدند و به قتل متنفذین ازلی دست زدند: «آقا عبدالاحد و آقا محمدعلی اصفهانی و حاجی آقا تبریزی و پسر حاجی فتاح، هر یک را به.طوری جداگانه در صدد قتل برآمدند و بعضی فرار کردند. از آنجمله خیاط.باشی و حاجی ابراهیم خان را در خانه گندم.فروشی کشتند و جسم آنان را با آهک در زیر خاک گذارده، روی آن.ها را با گچ سکو بستند… و همچنین حاجی جعفر را، که مبلغ هزار و دویست لیره از میرزا [حسینعلی بهاء] طلبکار بود و به مطالبه پول خود در عکا قدری تندی نمود و دزدی.های حضرات را حس کرده، میرزا آقا جان کچل قزوینی را تشویق کردند که آن پیرمرد را شبانه کشته، از طبقه فوقانی کاروانسرا به زیر انداختند و گفتند خودش پرت شده… همچنین هر یک از اصحاب اقدمین، که از فضاحت و شناعت کارهای میرزا مطلع بودند و فریب او را نخوردند، فرستاد در هر نقطه شهید نمودند. مثلا، جناب آقا سید علی عرب را، که از حروف حی نخستین بود، در تبریز، میرزا مصطفی نراقی و شیخ خراسانی شهید کردند. و میرزا بزرگ کرمانشاهی را، که از اجله سادات بود، و جناب آقا رجبعلی قهیر را، که او نیز از حروف و ادله بود، ناصر عرب در کربلا به درجه شهادت رسانید و برادرش آقا علی.محمد را در بغداد عبدالکریم شمر کشت. هر یک از اصحاب خودش را نیز که از فسق و فجور و باطن کار وی خبردار شدند در عکا یا نقطه دیگر تمام کردند. مانند حاجی آقا تبریزی. حتی آقا محمدعلی اصفهانی را، که در اسلامبول تجارت می.نمود و مدتی فریب او را خورده بود،… میرزا ابوالقاسم دزد بختیاری را مخصوص از عکا مأمور نمود که برود در اسلامبول آن جرثوم غفلت را… فصد نماید…» (رساله هشت بهشت، صص 304-309)
ادوارد براون، ایران شناس نامدار و استاد کمبریج، به تفصیل در کتب مختلف خود به اقدامات تروریستی بهاء پرداخته است. بنوشته او، فردی به.نام نصیر بغدادی معروف به مشهدی عباس، ساکن بیروت، آدمکش حرفه.ای و مزدور میرزا حسینعلی بهاء و عباس افندی بود و به.دستور ایشان چند نفر را کشت از جمله ملا رجبعلی قهیر، از خویشان نزدیک سببی علی.محمد باب، را که از برخی اسرار پیدایش بابی.گری مطلع بود. براون، همچنین، به فعالیت.های تبلیغی سه بابی ازلی در عکا اشاره می.کند و می.نویسد بهائیان عکا تصمیم گرفتند ایشان را از میان بردارند. آنان ابتدا خواستند این مأموریت را به نصیر بغدادی محول کنند ولی بعد منصرف شدند زیرا احضار نصیر از بیروت ممکن بود راز قتل را آشکار کند. لذا، در 12 ذیقعده 1288 ق. هفت نفر از بهائیان به خانه افراد فوق در عکا ریختند و سید محمد اصفهانی و آقا جان کج.کلاه و میرزا رضاقلی تفرشی را کشتند. حکومت عکا بهاء و پسرانش، عباس و محمدعلی افندی، و میرزا محمدقلی، برادر بهاء، و تمامی بهائیان عکا، از جمله قاتلین، را دستگیر کرد. بهاء و پسران و خویشانش شش روز زندانی بودند، سپس قاتلین شناخته شده و در دادگاه به حبس.های طولانی (7 و 15 سال) محکوم شدند. (Edward G Browne, Materials for the Study of Babi Religion, Cambridge, 1918, pp. 52-57, 220.)
به.نوشته میرزا آقاخان کرمانی، پس از فوت میرزا حسینعلی بهاء نیز این رویه ادامه یافت. اولین قربانی میرزا محمد نبیل زرندی بود که خیال داشت خود را جانشین بهاء بخواند. «پسران خدا [حسینعلی بهاء] خبردار شده، دو نفر را فرستاده،. آن لنگ بیچاره را خفه کرده، بردند به دریا انداختند.» (رساله هشت بهشت، ص 310)
از این داستان.ها فراوان است و حتی عزیه خانم، خواهر صبح ازل و میرزا حسینعلی بهاء، نیز در نامه معروف به برادرزاده.اش عباس افندی (عبدالبهاء) بر آن صحه گذارده. عزیه خانم می.نویسد: «رابعاً، جمع آوردن بعضی از قلاش و اوباش.های ولایات ایران را که در هیچ زمان به هیچ پیغمبری ایمان نیاورده و جز آدمکشی کاری نیافته و غیر از مال مردم بردن شغلی نشناخته. با آن ادعای حسینی کردن… این اشرار را به دور خود جمع نمودند که از هر نفسی نفسی برآمد قطع کردند و از هر حلقی حرفی بیرون آمد بریدند. از اصحاب طبقه اوّل که اسامی ایشان مذکور شد، از خوف آن خونخواران به عزم زیارت اعتاب شریفه به کربلا و نجف هزیمت نمودند. سید اسماعیل اصفهانی را سر بریدند و حاجی میرزا احمد کاشی را شکم دریدند. ابوالقاسم کاشی را کشته در شط انداختند. سید احمد را به پیشدو [پیشتو، اسلحه کمری] کارش را ساختند. میرزا رضا را به سنگ مغزش پراکندند. میرزا علی را پهلویش دریدند و بعضی را روز روشن در میان بازار حراج پاره پاره کردند. چنانکه بعضی اصحاب را این حرکات ناسخ اعتقاد گردید تا سید عبادوز از دین بیان عدول نموده این بیت را انشا نمود که: اگر حسینعلی مظهر حسین علی است/ هزار رحمت حق بر روان پاک یزید.» (حواشی عبدالحسین نوائی بر: اعتضادالسلطنه، فتنه باب، چاپ جدید، نشر علم، 1377، صص 167-168)
و نیز عزیه خانم در نامه فوق به عباس افندی فاش می.کند که میرزا حسینعلی نوری دخترش، سلطان خانم (خواهر عباس افندی)، را آرایش کرد و برای تمتع جنسی نزد میرزا یحیی فرستاد و صبح ازل از پذیرش برادرزاده.اش استنکاف کرد و گفت: «سلطان خانم فرزند من است، با اطفال من هیچ تفاوتی ندارد، البته او را برگردانید زیرا که الی اکنون آن حکم جاری نشده است.» (حواشی عبدالحسین نوائی بر فتنه باب، صص 169-170)
8- اقدامات تروریستی بهائیان در دوران مشروطه تداوم یافت. از تفصیل پرهیز می.کنم و مشهورترین نمونه را مثال می.زنم؛ اعزام دو تروریست طلبه به عتبات برای قتل آخوند ملا محمدکاظم خراسانی، مرجع بزرگ تشیع و رهبر انقلاب مشروطیت. یکی از این دو، شیخ اسدالله بارفروشی (بابلی) است که بعدها با نام «فاضل مازندرانی» شهرت یافت و کتاب مفصل هشت جلدی «تاریخ ظهورالحق» را نگاشت. دستگاه امنیتی عثمانی این دو را دستگیر کرد. بازجویی.ها و اسناد این ماجرا در آرشیوهای ترکیه موجود است و یکی از محققین ایرانی از آن تصویربرداری کرده. امید که به همت ایشان تک نگاری مستندی در این زمینه منتشر شود.
9- گفتنی.ها بسیار است. سال.ها پیش به تفصیل از شبکه تروریستی بهائیان موسوم به «کمیته مجازات» سخن گفتهام [+] و نیز از نقش جاسوسی و خرابکارانه شبکه مخفی بهائیان وابسته به سرویس اطلاعاتی بریتانیا در نهضت جنگل. و در این بررسی بود که نام.های کسانی چون غلامحسین ابتهاج (برادر ابوالحسن ابتهاج)، میرزا رضا خان افشار، عبدالحسین نعیمی (پدرزن سپهبد پرویز خسروانی)، سردار محیی (برادر میرزا کریم خان رشتی)، رضا سرخوش و دیگران را بیان کردم. [+] این مباحث را تکرار نمی.کنم. علاقمندان می.توانند به مقاله فوق مراجعه کنند. اینجا فقط بار دیگر یادآوری می.کنم گزارش خواندنی مأمور اطلاعاتی اعزامی حزب بلشویک روسیه به جنگل را در توصیف شخصیت احسان.الله خان دوستدار: «احسان.الله خان…. دارای. شخصیت. ضعیف.، خودخواه.، دارای. نظرات. اغراق آمیز و آدمی. شهرت.پرست. است.. او جزو فرقه. بابی.ها (یکی. از فرقه.های. ایران.) است. و پدر زن. او میرزا حسن. خان. یکی. از مقامات. مهم .این. فرقه. است.. از مشخصات. ویژه. او عدم. ابتکار و نداشتن. آگاهی. سیاسی. است.. احسان.الله معتاد و الکلی .است. به. طوری. که. مصرف. ودکای. او در روز پنج. بطری. و مصرف. تریاکش. تا دو مثقال. است. و این. مقدارزیادی. است.. او در اثر نفوذ گروه. سردار محیی. سریعاً ترقی. کرده. است…. او می.خواست. کوچک. خان. را به مرام. باب. جلب کند ولی کوچک. خان .اعتراض. کرد که. حالا وقت. پرداختن. به. مذهب. نیست.، لازم. است. برای. آزادی. وطن. از انگلیسی.ها و از ظلم.شاه. کار کرد. این. امر سبب شد که این. بابی، که. به. تدریج. شبکه. دسایس. خود را تنیده. بود، با دارودسته. خود از اردوی. کوچک. خان. خارج. شود… [سردار محیی] این. شخص. بی.اراده. و بی.فکر [احسان.الله خان] را مطمئن. کرده. بود که. با برقراری. کمونیسم. در ایران بهائی.گری درایران. موفق. خواهد شد و آن. را مذهب. رسمی. اعلام. خواهند کرد. این. موضوع. برای. هر فرد بهائی اغوا کننده.است.. این. وعده. احسان.الله خان. را کاملاً اغوا کرد .که به. منظور انتقام. از تعقیب. دیرینه. بهائی.ها توسط. مسلمانان. شعارها و اعلامیه.هایی. انتشار دهد… این. بابی. کهنه. مغز باور کرده. بود که.کمونیسم. اجازه. خواهد داد بهائی.گری در ایران. توسعه. یابد و مذهب. رسمی. کشور شود. این. بود عللی. که. احسان.الله خان. را از کوچک. خان. دور می.کرد و موجب. شد به. دشمنان. او بپیوندد.»
10- مردمی که در نهضت جنگل خون دادید و ستم.ها بر شما رفت، کسانی که قزاقان رضا خان به ناموس.تان تجاوز کردند، بازماندگان مقتولین کمیته مجازات! بیدار شوید. خاک به سر ریزان، سینه خیز و لابه کنان به سوی بازماندگان کمیته مجازات و خرابکاران در نهضت جنگل و عوامل سرویس اطلاعاتی بریتانیا روید، به درگاه آرامش دوستدار، برادرزاده احسان.الله خان، به بازماندگان عمادالکتاب قزوینی و ابوالفتح.زاده و منشی.زاده و مشکات.الممالک (گردانندگان کمیته مجازات)، به خاندان.های ابتهاج و نعیمی و خسروانی و افشار و سرخوش و دیگران تضرع کنید و غرامت بپردازید، شاید این «گناه» بر «پدران.تان» بخشوده شود که با جنازه خود نردبان قدرت و ثروت این خاندان.ها شدند. این هولوکاستی است واژگون که قربانی باید به کسی غرامت دهد که او را به مذبح برده است. ای بازماندگان شیخ زکریا دارابی، که بازوی استوار مجتهد لاری بود و به پاس جهادش در مشروطه از آخوند خراسانی «نصیرالاسلام» لقب گرفت و در رجب 1331 ق. به دست بهائیان نی.ریز در گرمابه به شهادت رسید، ای وارثان سید ابوالحسن کلانتر سیرجانی، ای اعقاب محمد فخار، که بهائیان یزد او را کشتند و جسدش را سوزانیدند، و قاتلان با اعمال نفوذ بهائیان در دستگاه قضایی تهران تبرئه شدند، شما نیز لابه کنان، «پریشان موی و برهنه پای» به سوی قاتلان عزیزان.تان بشتابید، شاید گناه مظلومیت شما را ببخشایند.
11- اینک زمان جنگ جهانی دوّم است و قحطی وحشتناک بر ایران حاکم؛ و باز نیاکان خاندان.های سرشناس بهائی را یا در کار قاچاق و ثروت اندوزی می.یابیم و یا در کار انتقال غیرقانونی ارز به خارج از ایران. دو سند ذکر می.کنم. اولی گزارش «بکلی محرمانه» 13 مه 1943 سفارت آمریکا در تهران است به واشنگتن درباره عملیات قاچاق یوسف متحده، (ساکن تهران، سرای رشتی) و پسرش ر. متحده (ساکن آمریکا، نیویورک، خیابان پنجم، شماره 225). مکاتبات پدر و پسر نشان می.دهد که آنان به قاچاق کالاهایی اشتغال دارند که متضمن نقض قوانین تجاری آمریکا و ایران است.
سند دوّم، گزارش دیگری است از سفارت آمریکا در تهران که نشان می.دهد ابوالحسن ابتهاج چهل ساله، رئیس کل بانک ملّی ایران، که با پیشینه برادر بزرگش در نهضت جنگل، بعنوان جاسوس سرویس اطلاعاتی بریتانیا آشنا هستیم، در بحبوحه بحران مالی زمان جنگ جهانی دوّم در سال 1944 مبلغ 35 میلیون ریال به خارج منتقل کرده است. در آن زمان دلار معادل 25 الی 30 ریال بود و طبق این سند ابتهاج تنها در یک فقره بیش از یک میلیون دلار ارز به خارج از ایران انتقال داده است. آیا در اینجا نیز باید «پریشان موی و پیاده پای» از خاندان.های «محترم» متحده و ابتهاج پوزش خواست؟
12- آیت.الله بروجردی، مرجع بزرگ تشیع، در دهه پایانی حیات ارجمندش از یکه.تازی بی.حد و حصر بهائیان و حمایت حکومت پهلوی از ایشان سخت آزرده بود. به این دلیل، او دو بار حکومت پهلوی را به خروج از ایران تهدید کرد و شاه را به هراس انداخت. خروج مرجع تام جهان تشیع از ایران عواقبی سنگین برای حکومت پهلوی در پی داشت. آیت.الله بروجردی فردی سلیم بود و قطعاً متهم کردن ایشان به افراطی.گری و تعصب خشک نامقبول است. حبیب لاجوردی همین را از دکتر مهدی حائری یزدی، پسر آیت.الله شیخ عبدالکریم حائری یزدی، که از نزدیکان آیت.الله بروجردی و خود در دوران متأخر زندگی از برجسته.ترین فلاسفه معاصر بود، می.پرسد و اینگونه پاسخ می.شنود: «در مسئله بهائیها تا آنجایی که ایشان تشخیص می.داد، که بهائی.ها یک گروه ناراحتکننده و اخلالگر در ایران هستند. مسئله صرف اختلاف مذهبی نبود. اینطوری هم که معروف بود تا یک اندازهای هم درست بود که این گروه یک نوع سروسری با منابع خارجی دارند و بیش.تر مجری منافع خارجی هستند تا منافع ملّی. در اینطریق مرحوم آقای بروجردی به هیچ وجه تردیدی از خودش نشان نمی.داد که [از] آن.چه گروه بهائی.ها از دستش برمی.آید [جلوگیری کند] از اذیتها و کارهای موذیانهای که بهائی.ها دارند و درباره مسلمان.ها دریغ نمی.کنند. یعنی به.طور مخفیانه افراد خودشان را وارد مقامات اداری می.کنند و مقامات را اشغال می.کنند. بعد هم مسلمان.ها را ناراحت می.کنند. میزنند. از بین می.برند. از این کارها خیلی زیاد می.کردند. حالا بگذرید از این که الان صورت حق به جانبی به خودشان می.گیرند. کاری ندارم به وضع فعلی. ولی آن زمان این شکل بود. واقعاً هر کجا که دستشان می.رسید، به هر وسیله بود، هر مقامی بود اشغال می.کردند و سعی می.کردند دیگران را از بین ببرند یا وارد مجمع خودشان بکنند و کارهایی که آن.ها می.خواهند انجام بدهند… ولی ایشان [آیت.الله بروجردی] از این جریان و از این ماجرا آگاه بود و به هر وسیلهای بود جلوگیری می.کرد.» (نیمروز، چاپ خارج از کشور، شماره 670، سال 13، جمعه 28 دی 1380)
13- از مظلومیت بهائیان پس از انقلاب فراوان گفته می.شود؛ و البته اغراق.های عجیب نیز می.شود. منابع بهائی ادعا می.کنند پس از انقلاب اسلامی در ایران حدود 20 هزار نفر بهائی به قتل رسیدند. این رقم چنان «شور» است که حتی دنیس مک.ایون در «ایرانیکا» آن را «بسیار اغراق.آمیز» می.داند و مدعی است که از آغاز شروع انقلاب جمعاً 300 تا 400 بهائی در جریان.های مختلف به قتل رسیدند. [+] نمی.دانم رقم مک.ایون درست است یا نه، ولی می.دانم بهائیانی که پس از پیروزی انقلاب اسلامی اعدام یا از ایران خارج شدند، عموماً به مشهورترین و ثروتمندترین خاندان.های بهائی تعلق داشتند و به دلیل تصدی مناصب عالی دولتی یا دستیابی به ثروت.های عظیم از طریق پیوند با حکومت پهلوی مورد تعقیب قرار گرفتند. افرادی مانند امیرعباس هویدا و حبیب ثابت و هژبر یزدانی و عبدالکریم ایادی و هوشنگ انصاری و غلامرضا ازهاری و غیره، به.عنوان شاخص.ترین چهره.های فرقه بهائی در ایران، تمامی بهائیان ایران نبودند و اعدام یا فرارشان از کشور به معنی پایان حیات بهائیت در ایران نبود؛ و جرم ایشان نیز تعلق به بهائیت نبود.
و در زمان انقلاب بسیار بودند بهائیان روستاها یا محلات، مانند بهائیان سروستان فارس یا بهائیان محله سعدی شیراز، که یک شبه مسلمان شدند و با درج اطلاعیه در روزنامه.ها تشرف خود را به اسلام اعلام کردند. و بودند کسانی مانند سرگرد بلوچ قرایی، قاتل سرتیپ افشارطوس، رئیس شهربانی کل کشور در دولت دکتر مصدق، که آنان نیز با درج اطلاعیه در روزنامه.ها جدایی.شان از بهائیت و مسلمان شدن شان را اعلام نمودند.
در مباحثی که در صفحه فیسبوکم مطرح است، دوستی با حیرت پرسید چرا در کیفرخواست علیه هویدا هیچ اتهامی به دلیل بهائی بودن او مطرح نیست؟ این پرسش و پاسخ را تکرار می.کنم: «حمیدرضا علاقه بند: چرا آیت.الله خلخالی در کیفرخواست هیچ اشاره.ای به بهایی بودن هویدا نکرد؟ تنها موردی که به بهایی بودن هویدا در دادگاه اوّل و دوّم اشاره شد سئوالی بود که آیت.الله خلخالی در اواخر دادگاه دوّم از هویدا در مورد مخارج تعمیر یکی از اماکن مقدس مذهب بهائیت پرسید که آیا در این کار چه به طور مستقیم و چه از طریق تأمین مخارج نقشی داشته است یا نه؟ در حقیقت این تنها موردی بود که در طول دادگاه اوّل و دوّم به مذهب بهاییت اشاره شد.
شهبازی: جناب علاقه بند، برای این که هویدا به دلیل بهائی بودن اعدام نشد. آن زمان، به دلیل وجود امام و افرادی مثل مطهری و بهشتی، این درایت وجود داشت که صرف بهائی بودن به عنوان جرم در کیفرخواست عنوان نشود. مثل امروز نبود که فلان بهائی ساده هفتاد ساله بیمار قلبی را می.گیرند و با دستبند و پابند در خیابان.های تنکابن می.گردانند تا همه فیلم و عکس بگیرند، و برای ایران کیس حقوق بشر درست می.کنند و بعد با وثیقه ده میلیون تومانی آزادش می.کنند. این کارها از سر تعلق دینی نیست. این.ها برنامه است علیه جمهوری اسلامی و هیچ کس نمی.فهمد و از این حرکت.های مشکوک جلوگیری نمی.کند.»
14- بارها و بارها حرکت.هایی عجیب و غیرقابل توضیح علیه برخی بهائیان معمولی دیده.ام و دریافته.ام که کانونی مرموز می.خواهد با قربانی کردن اینان به سود خود بهره برد. در اینگونه موارد ساکت نبوده.ام، از پخش شدن فهرست اسامی و آدرس برخی بهائیان در شیراز که بلافاصله محکومش کردم تا همان ماجرای زشت گردانیدن وجیه.الله میرزا گلپور، پیرمرد هفتاد ساله بیمار قلبی بهائی، در تنکابن با دستبند و پابند و رها کردن او پس از برداشتن فیلم و عکس فراوان توسط مردم. اینگونه اقدامات را مشکوک و از سوی کسانی می.دانم که می.خواهند «مسئله بهائیت» را بعنوان «کیس حقوق بشر» در مجامع بین.المللی علیه ایران زنده نگه دارند.
این موارد مرا به یاد سخن عبدالبهاء (عباس افندی) می.اندازد که «در ضوضاء [آشوب] جهله وهمی نه، البته باید گاه گاهی جزئی صدایی بلند شود که سبب انتباه خلق گردد.» این را در بخشی از رساله خود درباره بهائی.گری ذیل عنوان «ماهیت بلواهای ضد بهائی» نوشته.ام. آنجا دو نمونه مشهور از “بهائی.کشی.ها” را بررسی کردم؛ ماجرای “شهدای سبعه یزد” (1308 ق.) و بلوای ضد بهائی 1321 ق. در یزد و رشت. در مقدمه این بررسی نوشتم: «مورخین بهائی درباره شورش.های ضدبهائی فراوان سخن می.گویند و می.کوشند تا چهره.ای بسیار مظلوم از سرگذشت این فرقه در ایران ترسیم کنند. از این زاویه، تاریخنگاری بهائی شباهتی عجیب به تاریخنگاری یهودی دارد. گویا بهائیان گروهی بودند که به.دلیل دگراندیشی دینی قربانی تعصب و کین جاهلانه مسلمانان ایران می.شدند. بررسی نگارنده نشان می.دهد که این ادعا در موارد عمده صحت ندارد و رهبری بهائیت و عناصر مشکوکی در میان جبهه مخالف بهائیان به عمد و با اهداف معین تبلیغی و سیاسی به ایجاد مهم.ترین و جنجالی.ترین آشوب.های خونین ضد بهائی، معروف به “بهائی.کشی”، دست زده.اند. از مهم.ترین این موارد قتل هفت بهائی در سال 1308 ق. در یزد و شورش ضدبهائی 1321 ق. در یزد و رشت و برخی دیگر از نقاط ایران است.»
در مقابل، در مواردی نه چندان اندک، در کمال ناباوری به کسانی می.رسم که در خاندان.های بهائی ریشه دارند. نمی.گویم بهائی.اند زیرا رسماً خود را مسلمان می.خوانند و از نظر شرع و قانون این اقرار کفایت می.کند. ولی نمی.توانم بفهمم چرا این بهائی.زادگان، که تا انقلاب به خانواده.های بهائی فقیر یا در بهترین حالت میانه حال روستایی یا شهری تعلق داشتند، در طول سه دهه اخیر به متمولین برجسته ایران بدل شده.اند، و گاه در مناصب حساس جای گرفته.اند و از نظر مالی و سیاسی بگونه.ای رشد کرده.اند که گویی شبکه.ای مقتدر حامی ایشان است و برخی چنان ثروتمندند که کارخانه.های ده.ها میلیارد تومانی مصادره شده را می.خرند و درواقع باز پس می.گیرند. در مملکتی که گاه سوراخ گزینش چنان تنگ می.شود که مسلمان.ترین مسلمانان از آن رد نمی.شوند، چگونه این بهائی.زادگان در مناصب حساس جای گرفته.اند یا پیمان.های بسیار کلان دولتی نصیب ایشان شده و می.شود؟ پیشینه فلان فرمانده نظامی پیشین در فلان استان را می.کاوی، به تبار و خاندان بهائی.اش می.رسی و البته درج اعلام برائت از خانواده خود در پرونده گزینش وی، به معاون مالی.اش می.رسی همین است، به معاون اطلاعاتی.اش می.رسی همین است، پیشینه فلان ناظر ذینفوذ در سیمای جمهوری اسلامی را می.کاوی، که در دهه اخیر نقش بزرگی در ترویج جن و جن.بازی در سریال.های تلویزیون داشت، به تبار بهائی.اش می.رسی. شرکت.های بزرگ ساختمانی و پیمانکاران بزرگ بخش خصوصی را می.کاوی، نتیجه همین است.
حیران ماندهام و نمی.دانم کدام را باور کنم؟ آن خراب کردن قبرستان بهائیان در فلان روستای بهائی.نشین شرق مازندران، و جنجالی که برمی.انگیزد، یا فیلم گردانیدن آن پیرمرد هفتاد ساله بیمار قلبی بهائی با دستبند و پابند در خیابان.های تنکابن را، با آن چهره مهربان که گویی عامدانه برای این کار برگزیده شده، یا این حضور «بهائی.زادگان مسلمان» را در همه جا؛ بویژه در میان کسانی که یا مسبب تاراج.ها و مفاسد مالی عظیم پس از انقلابند یا عامل پدیده.های شوم و جنجالی همچون «قتل.های زنجیره.ای»؟
حیرانم که چگونه باید «پریشان موی و پیاده پای» از «گناهان» خود و «پدرانم» پوزش بخواهم؟ من که پدر و دو عمو و برخی بستگانم را در دو سرکوب خونین عشایری (1311 و 1343) از دست دادهام، و از کودکی دربدری و بی.کسی خواهران و برادران خردسالم و غارت اموال خاندانم را ناظر بوده و با پیامدهای سهمگین این فاجعه بزرگ شد.ه.ام، و عاملین هر دو سرکوب را «نظامیان بهائی» یافته.ام، آیا هنوز نیز گنهکارم و بابت به مسلخ رفتن پدرانم باید «خسارت» بپردازم؟
نویسنده: ع.شهبازی
منبع:
مقالات مرتبط
