مصاحبه‌ای مکتوب با جناب آقای دکتر پرويز فتح‌الله‌پور
مصاحبه انجام‌شده را (با ویرایش مختصری) خدمت خوانندگان عزیز تقدیم می‌کنیم:
دربارۀ کتاب «جنگ زنجان» چکیده : یکی از رویدادهای بسیار مهم و دردناک در زمان گسترش بابیت در ایران، واقعۀ جنگ زنجان به سرکردگی یک روحانی جوان و بانفوذ بابی معروف به حجت زنجانی است. بابیان زنجان در تاریخ ۱۵ اردیبهشت ۱۲۲۹ شمسی علیه فرماندار شهر قیام مسلحانه کردند. حدود ۲۰۰۰ جنگجوی بابی به همراه خانواده‌های خود در بخش شرقی شهر سنگربندی کردند و آمادۀ جنگ علیه نیروهای دولتی شدند. جنگ ۹ ماه به طول انجامید و در انتها کمتر از صد نفر از جنگجویان بابی باقی مانده بودند که دستگیر شدند. پیش از این، مقالۀ آقای دکتر جان والبریج در این موضوع با عنوان «شورش بابیان در زنجان» ترجمه شد و به همراه تحلیل مختصری در شمارۀ ۷ و ۸ فصلنامۀ بهائی‌شناسی، در صفحات ۱۹۲-۲۳۱ منتشر شد. آن مقاله به بررسی شورش بابیان در زنجان پرداخته و نشان داده که علت درگیری و خشونت دولت قاجار با بابیان در زنجان، عقاید و باور و دیدگاه و مشرب آن‌ها نبود؛ بلکه صرفاً اقدامات افراطی تروریستی و قیام مسلحانه آنان دلیل شروع جنگ بوده است. به بیان دیگر، اگر بابیان قیام مسلحانه و تصرف اسلحه‌خانه حکومتی را انجام نمی‌دادند، حکومت مرکزی و حکومت محلّی زنجان آن‌ها را تحمل می‌کرد، اما ازآنجاکه بابیان، تحت تأثیر اندیشه‌های باب، درصدد کسب قدرت و تشکیل حکومت بابی در ایران، به هر قیمتی بودند و حاکمیت ملی و امنیت کشور را هدف گرفته بودند، حکومت مرکزی به مقابله و سرکوب آن‌ها برخاست. طبیعی است که این اقدامی مشروع و پذیرفته‌شده در همۀ کشورها و تحت همۀ قوانین است. به همین دلیل، بهائیانی که شورشیان مسلح بابی را تکریم کرده و از آن‌ها با عنوان شهدای خود یاد می‌کنند، به لحاظ تاریخی و حقوقی، خود را در مقابل مردم و نظامات اجتماعی و قانونی کشور قرار می‌دهند و باید پیامدهای این حمایت در تخریب اعتماد عمومی به خود را پذیرا باشند. اخیراً آقای دکتر پرویز فتح‌الله‌پور، استاد دانشگاه زنجان، کتابی با عنوان «جنگ زنجان» منتشر کردند که به بررسی اوضاع فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و سیاسی ایران در آن زمان پرداخته است و سپس اتفاقات تاریخی جنگ زنجان را توضیح داده‌اند. بهائی‌شناسی موفق شد تا مصاحبه‌ای غیرحضوری و مکتوب با ایشان داشته باشد و برخی از سؤالات مهمی را که دربارۀ واقعۀ جنگ زنجان وجود دارد، با ایشان در میان بگذارد و ایشان نیز لطف کردند و پاسخ‌های خود را ارسال فرمودند.
جهت مطالعه متن کامل مصاحبه ، به آدرس زیر مراجعه نمایید :
http://bahaimag.com/?p=3023