خدمت زنان در موسسات بهائی

تالیف آنتونی لی، پگی کاتون، ریچارد ها لینگر، مرجان نیرو، نادر سعیدی،شهین کاریگن ، جکسون آرمسترانگ اینگرام و خوان کول

كليد واژه ها : بهاءالله / عبدالبهاء / شوقي افندي / بيت العدل جهاني عمومی / بيت العدل جهاني / بهيه خانم ( ورقه عليا ) / تعاليم بهائي / تساوي حقوق رجال و نساء / منع عضويت زنان  در بيت العدل / كتاب اقدس / مفاوضات / بيوت عدل / بيت عدل طهران / بيت العدل شيكاگو / بیت العدل شیکاگو( یا محفل روحانی شیکاگو)/ بیت روحانی / محفل روحانی ملی /محفل روحانی محلی/ محفل تبلیغی زنان / بیت تبلیغی / هیئت مشورتی/ آنتونی لی / پگی کیتون / ریچارد ها لینگر / مرجان نیرو / نادر سعیدی / شهین کاریگن  / جکسون آرمسترانگ اینگرام / خوان کول/ کورین ترو/ تورنتون چیس

یادداشت مترجم

مقاله خدمت زنان در موسسات بهائی از دو جهت جالب و حائز اهمیت است :

1- عدم نص و مشروعیت برای بیت العدل جهانی

2- تعلیم تساوی حقوق رجال و نساء در بهائیت ناخواسته و ناشی از تحمیل بیرونی است

– دراین مقاله محققانه و علمی ،که براثر فضای غیردمکراتیک و اختناق آمیز موجود در جامعه بهائی، اجازه انتشارعمومی نیافته است ؛ دکتر خوان کول و همکارانش، با مراجعه به کتاب اقدس و الواح صادره از سوی بهاالله و عبدالبها، نشان داده اند که از نظر بهاالله هیچگاه بحث بیت العدل جهانی، با ساز و کار فعلی ان مطرح نبوده، و لذا نهاد کنونی مشروعیت و مقبولیت ندارد. انچه در احکام بهاالله آمده،تاسیس بیوت عدل در هر محله و شهر است.

عبدالبها که دربهائیت دارای جایگاه تفسیر و تبیین ،و فاقد صلاحیت قانونگزاری است؛ با ملاحظه تاسیس نهادهای بین المللی،همچون جامعه ملل و دادگاه بین المللی و مقبولیت آن در افکارعمومی، به فکر توسعه اختیارات و سازمان “بیت عدل” افتاد، و پس از چندمرحله اصلاح و توسعه،برای ان سه سطح محلی،ملی ،و بیت العدل جهانی در نظر گرفت.

با تاسیس سازمان ملل و نهادهای وابسته ، و پیاده سازی آن تشکیلات، و نیز تاسیس احزاب قدرتمند سیاسی، ایده سازمان و تشکیلات جهانی بهائی در فکر شوقی افندی منسجم تر شد.هرچند خود او،در دوره حیاتش، نیرو،امکانات و فرصت ایجاد چنین ساختاری را نیافت؛ ولی نهایتا بیت العدل جهانی ،درسطح بسیار ابتدائی،در سال 1963 تاسیس و راه اندازی شد.

 

– تعلیم تساوی حقوق رجال و نساء ، و درعین حال ممنوعیت حضور زنان در بیت العدل،از چالش های جامعه بهائی است .

این مقاله نشان میدهد که به موجب اسناد قطعی و مکاتبات موجود در گروههای بهائی در ایران و امریکا(که مهد امر بهائی تلقی میشوند) از ابتدا هیچگاه موضوع تساوی حقوق زنان و مردان درتشکیلات بهائی،درسطح محلی و ملی و بین المللی، در فکرو اندیشه رهبران بهائی مطرح نبوده است. لیکن براثر توسعه اجتماعی و تثبیت حقوق اجتماعی و سیاسی زنان در جامعه بیرونی،ابتدا در امریکا و سپس در ایران، جامعه بهائی نیز ناچار به اعطای حقوق اجتماعی به زنان بهائی گردن نهاد.

به عبارت دیگر،تساوی حقوق رجال و نساء نه یک تعلیم و مشروع بهائی،بلکه مرحله ای از فرایند توسعه اجتماعی است، که ناخواسته بر رهبران جامعه بهائی تحمیل گردیده است.

مقدمه:

          از سال 1844 (1260 هجری قمری)، سال تاسیس و شروع فعالیت بابیه تاکنون، زنان نقش مهمی در تاریخ بابيان و بهائیان ایفاء کرده اند. زنان بابی و بهائی همواره بعنوان افراد مطلع و آگاه جامعه دينی خود ظاهر شده، و نقش مهمی در تصمیم گیریهای مهم و حساس داشته اند.

         علی محمد باب در اوائل قیام و دعوت خویش، طاهره (قره العین) را بعنوان یکی از حروف حّی و طرفداران اصلی خود منصوب، و او را مامور گسترش دعوت و تبلیغ اعتقادات و تعالیم و همچنین نگهبانی و هدایت گروندگان خویش کرد.این زن ، بزودی یکی از مهمترین طرفداران باب، و رهبر بابیان در کربلا گردید. نگرش و دستاوردهای او جنبه افسانه ای بخود گرفته است.1

          در مرحله بعد، در تاریخ بهائی  نیز زنان نقش محوری ایفا کرده اند. بهیّه خانم، ورقه علیا، خواهر عبد البها، چند بار در طول عمرش، برایش پیش آمد که بعنوان رهبر عملی بهائیان اقدام کند. برای مثال زمانیکه عبد البها ارض اقدس را به سوی غرب ترک کرد،او تصمیم گرفت  زمام امور بهائی را به دست خواهرش بسپارد.  بهمین نحو، پس از صعود (مرگ) عبد البها، و پیش از آنکه شوقی افندی، ولّی امر جدید، وارد فلسطین شود و رهبری امر را بدست گیرد، ورقه علیا رهبری جامعه كوچك پيروان را مجددا به دست گرفت. بهائیان ساکنان ارض اقدس، بطور غریزی، به سوی او متمایل شدند و او را بعنوان راهنما و محافظ خود یافتند. مجدداً در دوره هایی که ولی امرالله  درسالهای اولیه مسئولیت خود،  از انظار عمومی غایب میشد او مکرراً امور بهائیان را به ورقه علیا واگذار می کرد.2

                پس از صعود شوقی افندی، یکبار دیگر زنان فرصت یافتند در بالاترین سطح جامعه بهائیان حضور یابند. رهبری بین المللی بهائیت بدست ایادیان امر افتاد که در زمان حیات ولی امرالله منصوب شده  بودند. در طول سالهای  بحرانی قبل از انتخاب بیت العدل جهانی، زنان ایادی امر الله ، در کنار مردان به هدایت جامعه بهائی همت گماشتند. یکبار دیگرزنان بهائی توانایی خود را برای قبول مسئولیت در بالاترین سطوح جامعه امر به نمایش گذاشتند.

اصل ” تدریج” در دیانت بهائی

          با اینحال، حضور زنان در نهادهای انتخابی بهائیان بصورت تدریجی متجلّی شده است. به جز چند چهره استثنایی در میان زنان بهائی، هیچگاه زنان بهائی نقش و حضور قابل مقایسه ای نسبت به مردان نداشته اند. دیدگاههای سنتّی برتری جویانه و محدودیتهای مخاصمه آمیز همواره زنان بهائی را عقب نگهداشته است. حتّی در زمان کنونی نیز مشارکت زنان در محافل ملّی بهائیان، هیئت های مشاورین قاره ای، و کمیته های معاونین با مردان مساوی نیست. بنظر میرسد در این مسیر هنوز راهی طولانی پیش رو داریم.

مشارکت زنان در نهادهای بهائی

          ” تساوی زنان و مردان، هنوز در سطح جهانی محقق نشده است. در آن مناطقی که بی عدالتی سنتّی وجود دارد ما باید در بکارگیری و ییاده کردن این تعلیم بهائی پیشگام باشیم. زنان و دختران بهائی باید برای مشارکت در فعالیتهای اجتماعی، روحانی و اداری جوامع خود تشویق و تایید شوند!   پیام بیت العدل جهانی- رضوان 1984

         جدول حضور زنان بهائي در محافل ملي ، در قاره هاي مختلف و در سالهاي مختلف

—————————————————————————————-

 

قاره / سال        1953            1963            1973           1979            1985

آفریقا                  0               4                 58               53                 103

امریکا                18              82               86              106               131

آسیا                   0              11                 35               33                 39

استرالیا               5              8                  26                24                 33

اروپا                 11              44                40                44                 48

_______________________________________________________   

جهان               34            149                245              260                 354

تعداد محافل ملي در سطح جهان ، در سال 1953 ،  دوازده محفل، وكل اعضاي محافل 108 نفر، و بنابراين درصد مشاركت زنان 31.5 درصد بوده است. در سال 1985 تعداد محافل به 149 محفل افزايش يافته وتعداد اعضا به 1341 تن بالغ گرديده است . و بنابراين درصد حضور زنان در سال 1985 تنها 26% بوده است ولذا حضورانها نه تنها افزایش نداشته،بلکه روند كاهشی داشته است .

 

جدول زیر مجدداً اماری از حضور زنان در محافل ملّی بهائیان، بر حسب هر قاره ارائه می کند (تعداد بین 0 تا 9 تفکیک شده ).(بر این اساس در سال 1986،در افریقا 4 محفل ملی،و در آسیا 5 محفل ملی، و در کل جهان 13 محفل ملی بهائی بدون حضور هرگونه زنی در آن تشکیل شده بود.همچنین در آن سال،از مجموع 149 محفل ملی،در 133 محفل،تعداد زنان کمتر از تعداد اقایان بوده است. مترجم):

 

تعداد زنان در محل ملی

0

1

2

3

4

5

6

7

8

9

آفریقا

4

9

13

6

6

4

1

0

0

0

قاره امریکا

1

4

8

10

12

4

1

1

0

0

آسیا

5

14

3

3

0

2

0

0

0

0

اقیانوسیه

2

6

4

2

2

1

0

0

0

0

اروپا

1

4

6

7

1

0

0

1

0

0

جهان

13

37

34

28

21

11

2

2

0

0

 

 

درصد اعضای زن در نهادهای بهائی (مشاورین ،عضو هیئت معاونین، محافل ملی) در جهان و قاره ها،به تفکیک