ترجمه کتاب پیدایش به زبان آذری
دوستانی در جمهوری آذربایجان ترجمه مطالب سایت را به زبان آذری خواسته بودند. از آنجا که در آن خطه هیچ منبعی در شناخت کامل بهائیت وجود نداشت ترجمه جزوات و مقالات در دستور قرار گرفت.اکنون به همه آذری زبانان عزیز مژده می دهیم ترجمه اولین کتاب از این سری یعنی کتاب “پیدایش” به پایان رسیده و در همین جا می توانید آن را مطالعه فرمائید یا دانلود نمائید.این ترجمه به دو رسم الخط تورانی وتورانیش (عربی و لاتین) انجام شده که این رسم الخط عربی است:
ایچینده کیلر:
مقدمه
شیخیّه
باب آیامالی، میرزه علی محمد
بابیّه
رَمزلی سیما
فیتنه یایغینلاشیر
توبه نامه، ابدی اوزوقارالیق
اوغورسوز عاقبت
بهاءالله آیامالی، میرزه حسینعلی نوری مازندرانی
روس دؤلتی نین امانتی
فرقه سل ساواشلار
اختلافلارین باشلانیشی
فرقه سل ساواشلار، افشا ائتمه لرین باشلانیشی
میرزه حسینعلی نین ایشی نین سونو
عبدالبهاء آیامالی، عباس افندی
یابانجی سئوه ر
شوقی افندی
باهاییچیلیقدا پارچالانمالار
سون
ایضاحلار و قایناقلار
گیریش
بیر قورتاریجی نین گلمه سینه اینانمانین کئچمیشی چوخ اوزاق زامانلارا قاییدیر. پئیغمبرلر تاریخی نین ایلک گونلریندن بری، موشتولوق وئریلمیشدیر کی، دونیا سویّه سینده توحید و عدالت عمومی لشه جک؛ مقدسلر مقدسی و مُدرکلر مُدرکی نین الی ایله بیر دونیاسل حکومت قورولاراق بوتون انسانلار ظلم الیندن قورتولاجاقلار ! تمام پئیغمبرلرین اؤیره تیم و تاپشیریقلاریندا بونلار اَن اؤنملی موضوعلاردان اولموشدور. بئله بیر اینام و دوشونجه ایله دوشمنچیلیک ائتمه نین کئچمیشی ایسه، ” مقدس مهدویت مرامی “- نا اینانمانین کئچمیشی ایله برابر اولموشدور. عزیز اسلام پئیغمبری، اؤز برکتلی یاشاییشی دؤرونده، بیر مقدس وارلیغی تانیتدیرمیشدیر کی، اونون ال ایله بیر ” واحد دونیاسل حکومت قورولاجاق”، ” قارانلیقلار، ظلم و ظلمت محو اولاجاق” و “یئر اوٍزو عدالت و عدالتچیلیک له دولاجاق” دیر! بو تانیتدیرمادا او حضرت تأکید ائتمیشدیلر کی، انسانلارین قورتاریجیسی و ملتلرین گؤزله دیگی موعود اولان، مهدیعج حضرتلری، همان شیعه لرین اون ایکینجی ایمامی، علی علیه السلام حضرتلری نین اون بیرینجی اؤولادی و ایمام حسین علیه السلام حضرتلرین نین دوققوزونجو اؤولادی دیر. بو تانیتدیرمانین آردینجا، او اسکی دوشمنچیلیک، داها قاباریق بیر شکیلده اوٍزه چیخدی.
بو یازی قیسا اولدوغو اوچون، او دوشمنچیلیگین گئچمیشی نی و کؤکونو آراشدیرمادان واز گئچیریک. یالنیز بونا قناعت ائدیریک کی، تخمیناً ۱۶۰ ایل اؤنجه دن بری مهدویته، حجت بن الحسن العسکری علیه السلام حضرتلری نین قائم لیگینه و اونون وعده وئریلمیش موعود اولدوغونا اینانما ایله ضدّیتی، باهاییچیلیق آدلی آزغین بیر فرقه، تمثیل ائدیر.
ایندی بورادا او فرقه نین نئجه یارانماسینی ییغجام اولاراق آراشدیریریق.
شیخیّه
هجری- قمری اون اوچونجو عصرین اوّللرینده شیخ احمد آدلی بیر شخص اؤز گیزلی- آشکار ادّعالاریندا ایمام زامان علیه السلام ایله ایلگیده اولدوغونو ایره لی سورموشدو. بو ادّعالار اساسیندا بیر فرقه یاراندی کی سونرالار اونون آدینا باغلی اولاراق شیخیّه آدلاندی. شیخ احمد اؤلندن سونرا اونون یئرینده اوتوران سید کاظم رشتی، شیخ احمدین ادّعالارینین بویاسینی آرتیریب قاتیلاشدیراراق؛ شیخیّه فرقه سی داها آرتیق جدّیلشدی و شیعه لرین بیرسیراسینی اؤز چئوره سینه توپلادی.
سونو اوغورسوز اولان ایران- روس ساواشلاریندا ( ۱۸۲۷ – ۱۸۱۳ ) ایران یئنیلیب سینیغا چیخدی. آغیر و ثمره سیز ساواشلار گرگینلیک و اویقونسوز دوروما سبب اولاراق جمعیتده اومیدسیزلیک یاراتدی. جماعتین بیر سیراسی نین شیخیّه فرقه سینه قوشولماسی نین اساس علتی ایسه، خَلقده اولان بو اومیدسیزلیک ایدی. ایمام زامانی خاطیرلاماق- کی خَلقده آرزو و اومیدلی روحیه سینین یارانماسیندا بؤیوک تأثیرلی بیر فاکتور ایدی- سبب اولدو بیر سیرا تئز اینانان ساده لؤح، اونلارین ایمام زامانلا علاقه ده اولما ادّعالارینی قبول ائتسینلر. بئله لیک له ده شیخیّه نین بازاری قیزیشدی.
شیخیّه چیلر اؤزلرینی شیعه بیلیردیلر و بیلیرلر. و اسلام پئیغمبری نین – صلی الله و علیه و آله – خاتملیگینه و حجت بن الحسن العسکری علیه السلامین قائم لیگینه کامل اینام – اعتقادلاری وار ایدی و وارلاری.۱ آنجاق بونونلا بئله بیلمه دن و ایسته مه دن بابیّه فرقه سینین یارانماسینا سبب اولدورلارکی, ایراندا بؤیوک بیر فیتنه نین تؤره نمه سینین منشأیی اولدو.
باب آیامالی میرزه علی محمد
باب ( عربجه ده قاپی) آیاماسی ایله تانینمیش میرزه علی محمد، هجری- قمری ۱۲۳۵- جی ایلده شیرازدا دونیایا گؤز آچدی. آتاسی میرزه رضا بزاز- ی اوشاق ایکن اَلدن وئردی. آناسی فاطمه بگیم، دایی سینین حمایه سی ایله اونو بؤیوده رک بئش یاشلیغیندا مکتبخانایا گؤنده ردی. او درسلرین مقدماتینی ( ایلکین درسلری ) مکتبخانا ملاسی نین یانیندا – کی شیخیّه چیلردن ایدی- اوخودو. اؤز اعترافلارینا گؤره مکتبخانادا دؤیولورموش؛ سونرالار بیر سیرا آیه لر نازل ائده رک معلمیندن ایسته ییر کی، بئش ضربه آغاجدان چوخ وورماسین. هابئله وورماق ایسته ییرسه، اَته وورماسین!۲
او بیرمدت ده بوشهر، شهرینده ده تجارت ایله مشغول اولدو. همان شهرده یای فصلی نین ایستی هاواسیندا ریاضت چکمه یه باشلادی. بئله کی، صبح دن داما چیخیب آخشاما دک گونشه قارشی دوروب، اونا باخیردی؛ ائله ایدی کی خلق اونو گونش پرست سانیردی.۳ گنجلیگی نین ایلک چاغلاریندا، قیسا بیر مدت ده کربلا دا ساکین اولاراق سیدکاظم رشتی نین شاگیرد و هاوادارلاری زومره سینده اولدو.۴
بابیّه
سید کاظم رشتی اؤلندن سونرا شیخیه چیلر آراسیندا اختلاف دوشدو؛ چون اؤلمه میشدن اؤنجه هئچ بیرکیمسه نی اؤز یئرینده اوتورماق اوچون یعنی« ایمانین دؤردونجو تَملینی » یا همان ایمام زامان ایله خلق آراسیندا واسطه اولانی، تعیین ائتمه میشدی. باخمایاراق کی اونلارین چوخو حاج محمد کریم خان کرمانینی قبول ائدیب اوندان اطاعت ائتدیلر. عینی حالدا بعضی گنج شیخیّه چی اونا قارشی چیخاراق، چالیشدیلار سید کاظمین یئرینده اوتورماق اوچون باشقا بیر کیمسه نی تاپسینلار. اونلاردان ملاحسین بشرویی آدلی بیریسی، کئچمیشدن میرزه علی محمد شیرازی ایله تانیشلیغی اولدوغو اوچون شیرازا گئدیب اونونلا گؤروشدو. میرزه علی محمد« ایمانین دؤردونجو تملی » یا ایمام زامان علیه السلامین بابی( باب : قاپی ) اولدوغونو ادّعا ائتدیکدن سونرا، مرید اولاراق اونا قوشولدو.
میرزه علی محمد اؤز ادّعاسی نین ثبوتو اوغروندا یوسف سوره سینه یازدیغی تفسیری، ملا حسینه وئردی. بو کیتابدا میرزه علی محمد آیدینجاسینا ادّعا ائتمیشدیرکی، یوسف سوره سینین تفسیرینی” محمدبن الحسن العسکری علیه السلامین ” طرفیندن یازیبدیر. بئله لیکله ده ایمام زامان علیه السلامین قاپیچیلیغینی آشکار ائتدی.۵ ملاحسین دن علاوه، داها اون یئددی نفر اونا ایمان گتیردیلر و اونون غایب ایمامین قاپیسی اولدوغونو قبول ائتدیلر.
بو اون یئددی نفره ملاحسین علاوه اولاراق- کی بوندان سونرا اونا “باب الباب” (= قاپی نین قاپیسی ) یعنی علی محمدین قاپیسی دئدیلر- حی( = ۱۸ )۶ حرفلری آدلاندیریلدیلار. کی بابین اؤزو ایله اون دوققوز نفر اولورلار. بابیّه چیلر و باهاییچیلار نظرینده ۱۹ عددی نین مقدسلیگی ایسه ائله بو سببه گؤره دیر.
هرحالدا بو ادّعادان سونرا حی حرفلری تبلیغات ائتمک اوچون ایرانین هر اوج- بوجاغینا یاییلدیلار؛ بیرینجی نؤبه ده شیخیه چیلری، سونرا ایسه باشقالارینی؛ بو مسئله یه دعوت ائدیردیلرکی:
ایمام زامانین قاپیسی گلیبدیر؛ او حضرتین اؤزوده تئزلیکجه ظهور ائده جک.
همان گونلرده بابین مریدلریندن ملا صادق خراسانی آدلی بیریسی، شیرازین جمعه نامازی نین اذانینا بو عیباره نی آرتیردی:
اشهد اَنّ علیاً قبل نبیل باب بقیة الله
شهادت وئریره م کی علی قبل نبیل(: علی، نبیلدن اؤنجه:علی محمد) بقیه الله- ین قاپیسی دیر.
بو بدعتین آردینجا، شیرازدا غوغا اولدو. چون آیدین اولدو بو ایشین اساس سببی باب اؤزودور؛ اونو چاغیریب و بیر مجلس قوردولار. بیر سیلله وورولدوقدا، باب بوتون ادّعالاریندان ال چکیب، مسجده حاضیر اولاراق جاماعتین قارشی سیندا بئله دئدی:
آللاهین لعنتی او کسه اولسون کی، منی غایب ایمامین وکیلی بیله.
آللاهین لعنتی او کسه اولسون کی منی ایمامین قاپیسی بیله…
آللاهین لعنتی او کسه اولسون کی منی امیرالمومنین و سایر پاک ائمه نین ایماملیغی نی دانان بیله۷
آنجاق بونا باخمایاراق یئنه ده گیزلینده و کئچمیشده کی کیمی، اؤز مریدلری ایله علاقه ساخلاییردی. بیر زامانا دک کی شیرازدا وبا گلدی و بوتون ایشلرین قایداسی پوزولدو. باب ایسه فرصت دن فایدالانیب، اصفهانا قاچدی.
رَمزلی سیما
اصفهانین ائرمنی کؤکنلی، مذهبی بللی اولمایان حکمداری منوچهر خان معتمدالدوله گرجی، شخصیتی چوخ شبهه لی و سیرلی بیر آدام ایدی. باب شیرازدان اصفهانا قاچدیقدان سونرا، اصفهانین جمعه ایمامی نی مجبور ائتدی، قارداشینی بابی قارشیلاماق اوچون گؤنده رسین. او آچیقجا و اسیرگه مه دن بابی حمایه ائتدی. بو سورغو تؤره دیجی حمایه دن خلق شکایت ائتدیکده، پایتختدن فرمان گلدی کی، بابی گؤز آلتینا آلاراق مرکزی حکومتین پایتختینه گؤنده رسین! آنجاق او شاهین فرمانین ترسینه، بابی اصفهانین گونش ساراییندا گیزلتدی؛ بیر گؤزل قیزین کبینی نی ده اونا کسدیردی. چوخلو وعده لر وئردی. اوراجان کی، دئدی بوتون ثروتی نی- ۴۰ میلیون فرانک مقداریندا – بابین اختیاریندا قویاجاق. هابئله اونون کؤنلونو خوش ائتمکدن اؤترو دئییر محمد شاهین وزیری میرزه آغاسی نی صدرلیک دن سالاجاق و شاهی مجبور ائده جک اوندان اطاعت ائتسین و شاهین باجی سینین کبینی نی ده اونا کسدیره جک و حتّا دونیا شاهلارینی اوندان اطاعت ائتمه یه مجبور ائده جک. اگر ایران شاهی بویون قاچیرسا، بیر قوشون حاضیرلاییب، شاهلا ساواشاجاق. معتمدالدوله بابی اومیدوار ائدیرکی ایکی ایل شاهین قوشونو ایله ساواشمایا باجاریقی واردیر. ۸
باب او زامانلاردا، خوش بیرگونلر کئچیریردی. قارابختلیگیندن اصفهانین حکمداری اؤلدو. بابین گیزلیجه دن گونش سراییندا قالماسی اوٍزه چیخدی. حکمدارین یئرینده اوتوران مجبور اولاراق بابی تهرانا گؤنده ردی؛ یولون یاریسیندا فرمان گلدی کی، اونو ماکی شهرینه آپاریب، اورانین قالاسیندا دوستاق ائتسینلر.
فیتنه نین یایغینلاشماسی
همان گونلرده، بابیّه چیلردن بیرسیراسی، زرّین تاج آدلی ( طاهره و قرّه العین آیامالی)، بیر قادینین باشچیلیغی ایله او دؤرانین بؤیوک عالیمی ملا محمدتقی قزوینینی، شیخیه چیلر و بابیّه چیلر ایله مخالفت ائتدیگی اوچون، قتل ائدیرلر. بئله لیکله بابیّه چیلیکده بیرینجی قانلی فیتنه نین تملی قویولور. عینی حالدا دئمه لیییک کی، بو بؤیوک عالیم زرین تاج – ین عمی سی ایدی.۹
علی محمد باب، هجری- قمری۱۲۶۰- جی ایلده بابچیلیق یا قاپیچیلیق ادّعاسی ائتمیشدیر. بو ادّعا ۱۲۶۴- جی ایله قدر داوام ائتدی.۱۰ همن بو ایلده بیرسیرا بابیّه چیلردن شاهرودون یاخینلیغیندا “بَدشت” آدلی خوش آب و هاوالی بیر چؤلده توپلاشدیلار کی، اؤز آلین یازیلارینی آیدینلاشدیرسینلار.
بو توپلانتی نین اصلی قوناقلایانی و دولاندیرانی، میرزه حسینعلی نوری مازندرانی آدلی بیر گنج بابیّه چی ایدی. توپلانتی نین باشقا باشچیلاریندان همان زرین تاج و محمدعلی بارفروشی – ایدیلر. اونلار بیر مدت دانیشیقدان سونرا بو نتیجه یئتیشدیلرکی، اسلام دینی نین دؤرانی سونا چاتیبدیر و اسلام آیینی نین زاوالی نی اِعلان ائتمه لیدیرلر. بوندان علاوه همان یئرده قره العینه ” طاهره”، حسینعلی یه “بهاءالله” و محمدعلی یه ” قدوس” آیاماسی وئریلدی و بیر چوخ چیرکین ماجرالار یاراتدیلارکی، اونلارین روسوایچیلیقلارینا سبب اولدو. بئله کی، ملاحسین بشرویی همان کی ایلکین اولاراق باب-ا ایمان گیترمیشدی، بَدشت، ماجرالارینی ائشیتدیکدن سونرا دئدی: من بدشت ده اولسایدیم اورادا توپلانانلاری قیلینج ایله جزالاندیراردیم.۱۱
همان گونلرده کی، بدشت ماجرالاری اوٍز وئردی، باب یئنی ادّعالار قورشایاراق ادّعا ائتدی:
” إنَّنی أنَا القایمُ الحَقُّ الّذی أنتُم بظُهُورِهِ تُوعَدُون “
من همان حق قا ئمم کی ظهور ائتمه سی سیزه وعده وئریلمیشدیر.۱۲
البته بیرمدت دن سونرا باب داها آرتیق ایره لیله ییر و پئیغمبرلیک ادّعاسی ائده رک بیان۱۳ آدلی یئنی بیرکیتاب و یئنی بیر آیین گتیریر. و عؤمرونون سونلاریندا ” لوح هیکل الدین” آدلی یازیلاریندا پرده نی داها آرتیق یوخاری قالدیریب، تانریلیق ادّعاسینا دوٍشدو.۱۴
توبه نامه، ابدی اؤزو قارالیق
بئله بیر دورومدا و بئله بیر گونلرده، باشقا حئیرتلندیریجی بیرحادثه ده اؤز وئردی. ماجرا بئله ایدی کی، بدشت چؤللری نین های- کوٍیوندن سونرا، ناصرالدین میرزه نین ولیعهدلیگی زامانیندا، باب چئهریق زیندانیندان تبریزه ایسته نیلدی. چئشیتلی علمی سورغولارا جاواب وئرمه دن عاجز قالدی، سونرا تبریزین شیخ الاسلامی نین ائوینه آپارتدیریلیب، ۱۱ “ضربه آغاج آیاغینا وورولدوقدان سونرا، ادّعا ائتدیگی هرنه دن توبه ائتدی. باب-ین توبه نامه سینین قیراغیندا یازیلدی، اعدام حکمونون وئریلمه مه سینین سببی بودورکی، اونو دلی سئچیبلر!۱۵ آنجاق بیر نئچه مدت دن سونرا، بابین تحریکی و مریدلری نین الی ایله مختلف وطنداش محاربه لری یاراندی بونا گؤره، میرزه تقی خان امیرکبیرین ایسته گی و امر ایله و فسادین اساسینی محو ائتمکدن اؤترو، یئنیدن محکمه یه وئریلیب، هجری- قمری ۱۲۶۶ – جی ایلین شعبان آییندا گوٍلـله لندی.۱۶
بابین توبه ائتمک حکایه سی ائله اؤنملی بیر حادثه دیرکی، بو گون باهاییچیلار چالیشیرلار هر نئجه اولورسا، اونو انکار ائدیب یالان اولدوغونو گؤسترسینلر! آنجاق اونلارین اوغورسوزلوغوندان؛ بو مجلسین اجمالی و بابین توبه نامه سینین متنی”کشف الغطاء عن حیل الاعداء ” کیتابیندا گلیبدیر. بو کیتاب عبدالبهاءنین امر ایله و باهاییچیلیغین اَن بؤیوک تبلیغاتچیسی یعنی”میرزه ابولفضل گلپایگانی نین ” ال ایله یازیلمیشدیر و اونون اؤلوموندن سونرا یئنه عبدالبهاءنین امری ایله اونون دایی اوغلوسو و باهاییچیلیغین باشقا نئچه بؤیوک باشلاری نین ال ایله مکمل لشیب حاضیرلانمیشدیر.
بو توبه ائله بیر اوٍزو قارالیق دیرکی، هئچ بیر حیله ایله آغاریلماز!
اوغورسوز و شوم سونوج
باب اعدام اولدوقدان سونرا، چار( تئزار ) روسیه سینین تبریزه ده کی قونسولو، اونون جنازه سینین باشی اوسته حاضیر اولور و یالاندان آغلامسینیر، صاباحیسی گوٍن ایسه بیر باجاریقلی رسام ایله قاییدیر و بابین جنازه سینین رسمی نی چکدیریر.۱۷
دئییلیر بابچی حاج احمد میلانی بابین جنازه سینی اؤز ایپک توخوماچیلیغیندا گیزله دیر. بو شخص او آداملاردان ایمیش کی چار روسیه سینین حمایه سی آلتیندا یاشاییرمیش. بئله بیر ایشلر او زامانین مسلمانلارینین نظرینجه، بو ملی فیتنه ده چار روسیه سینین الی اولماسینین آچیق- آیدین نیشانه لری ایمیش.
بهاءالله آیامالی میرزه حسینعلی نوری مازندرانی
بابین اؤلوموندن سونرا، اونون وصیتی اساسیندا، میرزه یحیا آدلی و صبح ازل آیاماسی ایله تانینمیش اولان، اون سکگیز یاشلی بیر گنج اونون یئرینده اوتوردو. بو خام، تجربه سیز و قورخاق گنج، بابیّه چیلرین ایشلرین ایداره ائتمه یی باجارمادی و عملده ایشلرین اختیاری بؤیوک قارداشی میرزه حسینعلی نوری نین الینه کئچدی. همان شخص کی بدشت چؤللرینده اوٍز وئره ن حادثه لرین اصلی دولاندیرانی ایدی.
میرزه حسینعلی هجری قمری۱۲۳۳- جی ایلین محرم آیی نین ایکینجی گونونده تهراندا دوغولدو. آتاسی میرزه عباس نوری، قاجارلی محمدشاه زامانین کاتبلریندن ایدی. میرزه عباس اوشاقلارینین تربیه سی اوچون چوخ چالیشیردی؛ بونا خاطیرده اؤز دوستلارینین آراسیندان معلم سئچیب، ائوده اونلاری اوخودوردو.
میرزه حسینعلی اوشاق یاشلاریندا، آتاسی، قوهوم- اقربا و خصوصی معلیملر یانیندا اوخویوب اؤیرنمه یه باشلادی. بونا، خاطیرده مدرسه یه گئتمه یه احتیاجی یوخ ایدی. بونلارا باخمایاراق اودا شیرازلی میرزه علی محمد “باب” کیمی امّی لیک ادّعاسیندا ایدی و اؤزونو درس اوخومامیش بیلگین تانیتدیریردی.۱۸
باب اؤلدوکدن سونرا، ملی و آییق انسان میرزه تقی خان امیرکبیر کی بابیّه چیلیک خطرینه و میرزه حسینعلی نین حادیثه لرده اولان خطرلی رولونو بیلمیشدی؛ اعلان ائتدی کی، میرزه حسینعلی ۵ کورور تومن (یعنی ۲۵ میلیون ریال و ایران- روس ساواشلاری زیانلارینین یاریسی قدر) ایران دؤلتی نین خزینه سینه خسارت ووروبدور.۱۹بوناگؤره اونو عراق اؤلکه سینه- کی، عثمانلی دؤلتی نین مستملکه سی ایدی- سورگون ائتدی. امیرکبیر وزیرلیکدن قیراغا قویولدوقدان سونرا، میرزه حسینعلی ایرانا قاییتدی، آرا وئرمه دن ناصرالدین شاهین تئرور ائدیلمه سی بابیّه چیلرین ال ایله پلانلاشدیریلدی، آنجاق نتیجه وئرمه دی. بونا گؤره بو تئرور ایشینه قاریشانلارین بوتونو اوجمله دن میرزه حسینعلی توتولدولار و تئرور عامللری نین هامیسی اؤلدورولدو.
چار روس دؤلتی نین آمانتی
چار[تئزار] روس دؤلتی نین بابدان سورغو تؤره دیجی حمایه ائتمه ماجرالاریندان آیدینراق، همین دؤلتین بهاءالله دان داها آچیق- آشکار حمایه ائتمه لری ایدی. اونون آن اؤنملی نیشانه سی ناصرالدین شاهین تئرور ماجراسیندا اوزه چیخدی و بهاءالله روس سفیرلیگینه سیغیندی. اونون یاخالانماسی اوچون شاهین وئردیگی فرمانین آردینجا، روسیه سفیری اونو ” روس دؤلتی نین امانتی” آدلاندیریر و ایرانین باش ناظیرینه ده پیغام گؤنده ریر کی بهاءالله نین باشینا هئچ بیر بلا گلمه مه لی دیر. حتّا اونو هده له ییب دئییر: اگر بیر ایش اولورسا، باش ناظیر شخصاً اؤزو جاواب دئه اولمالیدیر.۲۰
بوحمایه نین نتیجه سینده، ایران دؤلتی چاراسیز اولاراق بهاءالله نین سورگون ائدیلمه سینه راضیلاشیر. یئنه ماراقلی سی بورادا دیرکی، بهاءالله ایراندان قووولان زامان، بو “دَیه رلی امانتی” یولا سالماق اوچون، روسیه سفیرلیگیندن بیر نئچه نفر گلیر. داها آرتیق ماراقلی سی بودورکی، جناب بهاءالله بیر نئچه ایل سونرا، روس ایمپئراتورو ایکینجی آلکساندر نیکولاویج ین شرفینه،گؤیدن بیر لوحه گتیریر!! و روسیه دؤلتی نین ایران داکی سفیری نین اسیرگه مه دن ائتدیگی یاردیملارا خاطیر، روسیه ایمپئراتورونا تانری یانیندا ائله بیر منزلت قایل اولورکی، تانری نین اؤزوندن باشقا کیمسه نین او منزلته احاطه و بیلگیسی یوخدور.۲۱
ماراقلی دیر باشقا بیر دؤرده ده، اینگیلس دؤلتی بهاءالله نین سوراغینا گلیر، اونا قایغی گؤستریر و کؤنلونو اله گتیرمه یه چالیشیر؛ شوقی افندی نین یازدیغینا گؤره:
” اینگلیس- ین بغداد داکی قونسولو، گئنئرال سئر آرنولد کئمبال اؤز تابع اولدوغو دؤلتین تابعیّتی نی(اینگیلیس وطنداشلیغینی ) و حمایه سینی قبول ائتمگی مبارک حضورلارینا اؤنَری وئریر و حضوراً شرفلنمه ده سؤز وئریرکی هر زامان بهاءالله حضرتلری ملکه ویکتورییا ایله مکتوبلاشمایا میل ائتسه لر، مکتوبلارین اینگیلیس سارایینا گؤنده رمه یه جدی اولاراق چالیشا. حتّا عرض ائتدیلر حاضیردی بیر شرایط یاراداکی هئیکل اقدس ( = مقدس وجود – منظورو بهاءالله دیر) هیندوستاندا و یا هر باشقا بیر یئره کی مبارک نظرلرینده منظور اولوب؛ اورادا ساکین اولالار.”۲۲
اختلافلارین باشلانیشی
هر حالدا، همان ناصرالدین شاهین سونوجسوز تئرور ماجراسی جریانیندا، میرزه یحیا دا دَییشیک پالتار ایله عراق اؤلکه سینه قاچدی. بئله لیکله ده بابین مریدلری عراق اؤلکه سینده توپلاندیلار. اونلارین عتبات داکی داورانیشلاری چوخ قابا و چیرکین ایدی؛ اوجمله دن دیر:
امام حسینع زیارتچیلری نین باشماقلارینی، پالتارلارینی، قاب – قاجاقلارینی اوغورلاما؛ مخالفلری قتل ائتمه، خلقین وار- دؤلتی نی تالان ائتمه، امام حسین ین عاشوراسیندا ایلنجه قوروب چال- چاغیر یولا سالما و… ۲۳
نئجه کی اؤنجه ده اشاره اولموشدور، میرزه یحیانین خاملیغی و تجروبه سیزلیگی نتیجه سینده بابیّه چیلرین باشچیلیغی عملده میرزه حسینعلی له ایدی. بابیّه چیلرین باشقا باشچیلاری کی بو ایش دن راحت سیز و آغزی اَیری ایدیلر؛ میرزه یحیانی آییق سالدیلار؛ بونا گؤره ده ایکی قارداشین آراسی قاریشیب، پوزولدو. میرزه حسینعلی قاچقین دوٍشوب ایکی ایل دَییشیک پالتار ایله و درویش محمد آیاماسی ایله عراقین سلیمانیه داغلاریندا نقشبندیه درویشلری نین یانینا گئتدی و اورادا کیمیاچیلیق و عرفان اؤیرَنمه یه چالیشدی. بوندان سونرا قارداشینا یالواریب خاهیش ائده رک کئچمیش رؤتبه سینی اله گتیردی.۲۴
بابیّه چیلرین چیرکین داورانیشلاری و عصیانچیلیقلاری، سبب اولدو عثمانلی دؤلتی اونلاری عراق اؤلکه سیندن استامبولا سورگون ائتسین. بو حادثه هجری- قمری۱۲۸۰- جی ایلده اؤز وئردی.
باهاییچیلارین دئدیگینه گؤره، بو سفرین باشلانیشیندا ایدی کی، میرزه حسینعلی اؤز ادّعالارینی ایره لی سوٍره رک« مَن یظهِرُهُ الله لیق » رؤتبه سینده، اولدوغونو ادّعا ائتدی. ایش بئله ایدی کی باب اؤز یازیلاریندا « مَن یظهِرُهُ الله » آدلی بیر موعودون ظهور ائتمه سینی وعده وئرمیشدیر. اونون یازدیغینا گؤره تخمیناً ۱۵۱۱ ایلدن سونرا گلمه لی ایدی.۲۵ آنجاق باب اؤلدوکدن سونرا، میرزه حسینعلی دن علاوه بابیّه چیلردان ۲۵ نفر بابین سؤزلرینی یوزوب- یوراراق هر بیریسی اؤز نؤبه سینده اؤزونو بیان کیتابیندا وعده وئریلمیش موعود کیمی تانیتدیردی.
۱۲۸۰- جی ایلین یازیندا میرزه حسینعلی پئیغمبرلیک زومزومه سینی باشلادی. اسلامبولا چاتاراق نبّوتی نین های- کویو گؤیه قالخدی. دؤرد آی فاصله سینده بابیّه چیلر کاروانی عثمانلی پایتختیندن اَدئرنه یه گؤنده ریلدی اورادا ایسه نئچه دسته یه بؤلوندولر:
* بابیّه چیلرین بیر سیرا بؤیوک باشلاری کی، صبح ازل- ی بابین وصی بیلیردیلر، ازلچی یا ازلی آدلاندیلار
* باشقا بیر سیراسی کی میرزه حسینعلی نی قبول ائتمیشدیلر باهایی و یا باهاییچی آدلاندیلار.
فیرقه سل ساواشلار و افشا ائتمه لرین باشلانیشی
بو اختلافلار بابیّه چیلیگه برک صدمه ووردو. بو آرا دا بهاء ایله ازلین آیریلماسی داها آرتیق تأثیرلی ایدی. صبح ازل ادّعا ائدیردی کی، باب یازدیغلاری اثرلره اساساً بابین یئرینده اوتوران منم، قارداشیم ایسه ایسته ییر منیم یئریمی توتا. آما، او بیری طرفدن میرزه حسینعلی دئییردی بابین وصیتی قوندارمادی و میرزه یحیایا مربوط اولاسی بیر شئی یوخدور.
بو آیریلیغین آردینجا، بهاء ایله ازل و سایر مریدلر آراسیندا یامان- یاووز دئمه، تحقیر- توهین ائتمه و اؤل- اؤلدورمه رواج تاپدی. ائله بیر حال کی، میرزه یحیا، بهاء و باهاییچیلاری ائششک، اؤکوز و بو کیمی آیامالارلا شرف لندیردی. میرزه حسینعلی ایسه قارداشی نین بیج اولدوغونو اعلان ائده رک،۲۶ صبح ازلین قارین پا، قادین دوشکونو، ایچکی دوشکونو و… اولدوغونو ادّعا ائتدی.
… آیدین دیرکی،آرا وئرمه دن و آردی کسیلمه دن یئییر، ایچکی ایچیر، خلقین قیز- آروادلارینی زورلاییر و ائله بیر عمللره باخیرکی، آللاه بیلسین کی دیله گتیرمه سیندن اوتانیرام!۲۷
باشقا طرفدن، ازلچیلر ساکیت قالماییب، جناب بهاءالله نین باجی سی کی او بیری قارداشین مریدی ایدی افشا ائتدی کی، ازل ریاستده اولدوغو زامان، بهاءالله بابین حیات یولداشی سهل دی، اؤز قیزینی دا اونا تقدیم ائتمیشدیر.۲۸ اؤز الی نین اسمه جه سینی و قارنی نین ییرتیغی نی ( فتغی نی ) درمان ائده بیلمه ین بو جنابا گرکمز کی، انسانلارین دردلری نین علاجی اوچون چالیشسین!!۲۹
بئله لیکله بابیّه چیلر آراسیندا اولان بیرچوخ اوستو اؤرتولو و گیزلی مسأله لر اوٍزه چیخدی
میرزه حسینعلی نین ایشی نین سونو
بئله بیر دورومدا ایدی کی، عثمانلی دؤلتی اونلاری بیر- بیریندن آییردی. ازلچیلری قیبریس تورپاغیندا اولان ماگوسیتایا، باهاییچیلاری ایسه« میرزه حسینعلی نین باشچیلیغی ایله». فلسطین تورپاغیندا عکا قالاسینا گؤنده ردی. صبح ازل عؤمرونون سونونا قدر قیبریس ده قالدی اونون اؤلوموندن سونرا میرزه هادی دولت آبادی و قارداشی ازلچیلری باشچیلیق ائتدیلر. میرزه حسینعلی ده هجری- قمری۱۳۰۹- دا عکّا دا دونیادان کؤچدو.
میرزه حسینعلی نین چئشیتلی ادّعالاری وار ایدی: “من یظهراللهی” و پئیغمبرلیک مقامیندان علاوه، هردن اؤزونو نمله-یی فانیه(اؤلومجول قاریشقا)۳۰ سانیردی و هردن ایسه آیاغینی تانریلیق سینیرلاریندان دا داها آرتیق اوزاداراق اؤزونو، تانریلار تانریسی خیال ائدیر.۳۱ بونلار بیر حالدا ایدی کی آچیق- آیدین محمد مصطفی حضرتلرینی صلی الله علیه و آله پئیغمبرلرین و رسوللاین سونو بیلیردی!۳۲
عبدالبهاء آیامالی عباس افندی
عباس، میرزه حسینعلی نین، نوّابه آدلی بیرینجی آروادیندان دوغولموشدور. عباس سونرالار اؤزونه افندی، سرکار آغا، ابن البهاء و… آیامالارینی سئچمیشدیر.
بهاءالله آیامالی میرزه حسینعلی نین، مهدعلیا آدلی باشقا آروادیندان اوچ اوشاغی وار ایدی کی، محمدعلی افندی اونلارین بیری ایدی. عهد لوحینه گؤره(= بهاءالله نین وصیت نامه سی) قرار ایدی بهاءالله اؤلدوکدن سونرا، بیرینجی نؤبه ده عباس، سونرا ایسه محمد علی باهاییچیلاری باشچیلیق ائده لر؛ آنجاق آتالاری نین اؤلوموندن سونرا اونلارین آراسیندا آیریلیق دوشدو، ایکی قارداش بیر- بیری نین علیهینه عصیان ائتدی. همان ماجرالارکی یحیا صبح ازل ایله میرزه حسینعلی بهاءالله نین آراسیندا باش وئرمیشدی؛ بهاءالله نین اؤولادلاری آراسیندا دا باش وئردی. ائله بیر حال کی، عباس افندی قارداشینی و اونون هاوادارلارینی ” ناقض اکبر” (= بؤیوک ایلقار سیندیران) آدلاندیردی، اؤزونو و هاوادارلارینی ایسه “ثابتین” (= مبارک بیر ایشده دایاناتلی اولانلار) ساندی.
اوبیری طرف دن محمدعلی، عباس افندی “رییس المشرکین” و ” ابلیس” کیمی آیامالارلا شرف لندیردی.۳۳ بو توهینلرین و عاییله وی سؤیوشلرین آردینجا، عباس افندی قارداشینی و اونون مریدلرینی آغجاقاناد، سوسری، سوخولجان، تازی قولاق، بایقوش، قارغا، تؤلکو، جاناوار و… باشقا ییرتیجی حئیوانلار آدییلا آیاما وئریب شرفلندیردی؛ اؤزونو ایسه بولبول و طاووس آدلاندیردی.۳۴
میرزه محمدعلی ده اسکیک گتیرمه سین دییه ابن البهاء جنابلارینی بیزوو، ایکی آیاقلی ائششک آدلاندیریب اؤزونه ایسه غضفرالله« تانری نین آسلانی » آیاماسینی وئردی.۳۵ بو چیرکین و پیس سؤزلرین سونو اورایا چاتدی کی، عباس افندی اعلان ائتدی”ناقضین” (ایلقارسیندیرانلار) بهاء نین بیر چوخ لوحه و اثرلرینی اوغورلاییب و اونلارین الیندن چیخاریبلار. هرنه دن پیس اودورکی، باهاییچیلیغین دوققوز رکعت لیک نامازی نین اوزونو و اقدس کیتابی نین علاوه سینی اوغورلاییب، نازنین آیینی یاریم – یارچیق ائدیبلر.۳۶ هله ده بو بؤیوک عبادت ایتگین دیر!۳۷ بورادا دیرکی انسان جناب بهاءنین یانلیش اؤن گؤرَنلیک و ترسه اوزاق گؤره نلیگیندن تعجبلنیر؛خصوص ایله اگر بو سؤزو ده”سرکار آغا” دان ائشیتمیش اولساق، کی دئییر:
انصافلی اولمالی ییق، بیر شخص کی اؤز اولاد، عیال و عاییله سینین تربیه سینده باجاریق سیزدیر، نئجه دونیا اهلی سینین تربیه سینی اوندان اوما بیله ریک؛ بو مسئله ده بیر ذره شبهه و تردد وار می؟
یوخ والله!۳۸
یابانجی سئوه ر
عباس افندی،اؤز آتاسیندان زیرنگ راق ایدی. اوندان دلیل ایسته مه سینلر دییه، اؤزونو عبدالبهاء (= بهاءالله نین قولو) و رقیق البهاء(= بهاءالله نین سیییق اولموشو ) آدلاندیردی. او آتاسی نین عکسینه یالنیز بیر یابانجی ولی نعمت و حکومته باغلی دئییلدی. بلکه شرایطه اویقون، هر دؤلت آستاناسیندا نؤکرچیلیک ائتمه یه حاضیرلیغی وار ایدی.
ایلک نؤبه ده آتاسی نین یولونون داوامیندا چار(= تئزار) ایمپئریاسی نین حمایه لرینی قازاناراق باهاییچیلیغین شوم آماجلارینی ایزله ییردی. و روس مقاملاری نین یانیندا ائله بیر اعتبار قازانمیشدی کی، اونون مریدلری، روسیه نین تشویق و حمایه سی ایله باهاییچیلارین مشرق الاذکار آدلی ایلکین معبدلرینی روس اشغالی آلتیندا اولان تورکمنستانین عشق آباد شهرینده تیکدیلر.۳۹
روس ایمپئریاسی نین قارشی سیندا بئله بیر نؤکرچیلیک و آلچاقلیغی او قدر آرتیردیلار کی، باهاییچیلیغین بئشینجی رؤتبه لی شخصیتی ابوالفضل گلپایگانی، عباس افندی نین طرفیندا باهاییچیلارا بئله بیر فرمان وئردی:
… بوتون دوستلار، اعلیحضرت اولو ایمپئرتور اوچونو آلئکساندرین و اونون عظمتی و جاه و جلال لی دؤلتی نین باشیچیلاری نین عؤمرونون اوزونلوغو، دؤلتی نین بؤیوکلوگو و شأن – شوکتی نین آرتماسی اوچون دعا قیلسینلار؛ چونکو سون زامانلاردا مقدس اراضی دن عنایت اولوب، گؤنده ریلیمش نورلو لؤوحه لرده بویورموشدولارکی، اونون قیسالمیش ترجمه سی بئله دیر:
… بو مظلوم قروپ، هئچ بیر زامان شانلی روس دؤلتی نین بو حمایت و عدالتی نی اونوتماماسینلار و همیشه اولو ایمپئراتور حضرتلری نین و حؤرمتلی گئنئرالین باشی او جالیغی نین تصدیق اولماسینی اولو تانری دان ایسته سینلر.۴۰
عینی حالدا، ایز ایتیرمکدن اؤترو و عثمانلی دؤلتی نین دقتی نی اؤزلرینه ساری چکمک اوچون، یانیقلی- یانیقلی عثمانلی دؤلتی نی دعا ائتمه یه باشلاییر.۴۱
عثمانلی دؤلتی اونون اینگیلتره دؤلتی خئیرینه جاسوسلوق ائتدیگینی بیلدیکده، تصمیم توتدو اونو اعدام ائتسین؛ آنجاق اینگیلیس دؤلتی اونو حمایه ائتدی.۴۲ حتا اینگیلیس فلسطینی اشغال ائتدیکدن سونرا knighthood آدلی عالی نیشان آلمایا لاییق گؤرونوب و سئر عنوانی نی اله گتیردی.۴۳ او اینگلیس پادشاهی حقینده بئله دعا ائتدی:
… ائی آللا ه! بو اؤلکه ده(= فلسطین ده) عدالت سارایی قورولدو. من ایسه سنه اؤز تشکر و منتّدارلیغمی بیلدیریرم. ائی تانری اینگستانین پادشاهی بؤیوک ایمپئراتور بئشینجی جرج- و اؤز ایلاهی باغیشلارینلا اوغور قازاندیر. و اونون یوکسک سویّه لی کؤلگه سینی بو عظمتلی اؤلکه یه قالارلی ائت.!۴۴
هابئله مستملکه چی فرانسه دؤلتی تفرقه تؤرتمه ده و یابانجیلارین اوستونلوگونو قورومادا، باهاییچیلیغین رولونون اؤنمی نی آنلاییب، عباس آغادان ایسته دی کی، او اؤلکه نین الجزایر کیمی مستملکه سینه مرحمت له باخسین.۴۵
او عؤمرونون سون چاغلاریندا اؤز حمایه چیلری نین خرجی ایله آمریکا و آوروپایا سفرا ائتدی و اورادا بیر چوخ یئنی موضوعلارلا تانیش اولوب اؤیرندی. آوروپادا یارانمیش یئنی فیکیرلردن الهام آلاراق، باهاییچیلیغین اون ایکی لیک تعلیملرینی ایره لی سؤردور
عباس افندی هجری- قمری ۱۳۴۰- جی ایلده اؤلدو و حیفادا باب- ین قبری نین کاناریندا باسدیریلدی. دئییلمه لی دیرکی، اونون اؤلوسونون مشایعتینده اینلیگیس دؤلتی نین نوماینده لری حاضیر اولدولار.۴۶
اونون اوغلان اوشاغی یوخ ایدی. بوناگؤره ” الواح وصایا “(= وصیت لوحه لری) نی یازاراق باهاییچیلار رهبرلیگی اوچون “ولایت امرالله” (= تانری ایشلری نین باشچیسی)سلاله سینی یاراتدی.
وصیت لوحه لری نین مضمونلارینا گؤره ولی امرلر (باشچیلار) بیر- بیری نین آردینجا گله جک لر و هر بیری اؤزوندن سونرا یئرینده اوتورانی تعیین ائتمه لی ایدیلر. و بونلار بیت العدل۴۷ مجلسی نین همیشه لیک رییسی اولمالیدیرلار. بو یازییا گؤره؛ بیرینجی ولی امر، عبدالبهاء نین قیز نوه سی”شوقی افندی ایدی” و اوندان سونرا ایسه اونون اوغلان اؤولادلاری. “بکراً بعد بکرٍ” یعنی ایلکین اوغلان اؤولاد، ایلکین اوغلان اؤولادی نین آردینجا، باهاییچیلارین ولی امری ( = باشچیسی) اولاجاق دیر.۴۸
شوقی افندی
شوقی افندی میرزه هادی افنانین اوغلو و عباس افندی نین قیز نوه سی دیر. او اؤز بؤیوک باباسی سی نین دیریلیگینده آمریکانین بیروت داکی بیلیم یوردوندا( = اونیوئرسیته سینده = دانیشگاهدا ) و لوندونون آکسفورد بیلیم یوردوندا تحصیل آلمیشدیر.
عبدالبهاءنین اؤلوموندن سونرا، آناسی نین یاردیمی ایله باهاییچیلیغین رییس لیگینه یئتیشدی؛ بؤیوک باباسی کیمی اؤزونو افندی آدلاندیردی. آنجاق باهاییچیلاردان بیر قروپو اونو قبول ائتمه دیلر، بئله لیکله ده باهاییچیلیقدا یئنی بیر پارچالانما اوٍز وئردی.
باهاییچیلیغین بعضی بؤیوک تبلیغاتچیلاری اوجمله دن آوارا آیامالی عبدالحسین آیتی، فضل الله صبحی( عبدالبهاءنین کاتبی )، میرزه حسن نیکو و باشقالاری باهاییچیلیقدان ال چکیب و اسلامین آری- دورو قوجاغینا قاییتدیلار. شوقی افندی اونلارین علیهینه پیس- پیس دانیشماغا باشلادیغی اوچون، اونلار دا بیر چوخ کیتابلار او جمله دن “کشف الحیل ( = حیله لرین آشکار ائدیلمه سی)، صبحی نین خاطیره لری “، ” نیکونون فلسفه سی” کیمی کیتابلاری یازیب شوقی افندی نین چیرکین کئچمیشی نین اوستونو آچیب، آیدینلاشدیرمیشدیلار.
شوقی اؤز رییس لیگی دؤره سینده، آوروپالیلاری یامسیلایاراق باهاییچیلیغی بیر پارتیا قورولوشو کیمی تشکیلاتلاندیرمیشدیر. اؤلکه سل و بؤلگه سل سئچگین ییغینجاقلار یاراتمیشدیر. حتا بعضی اؤلکه لرده بیر مذهبی درنک و یا تجاری شرکت کیمی رسمی قئیدیاتدان کئچیردی. ائله بو ایداره سل- پارتیاسل تشکیلاتینا گؤره باهاییچیلیق بوگونه قدَر قالارغی اولموشدور.
شوقی اؤز رییسلیگی زامانی باهاییچیلیقدا کئچمیشیز و یئنی بیر تمل قویدو: او قرار کسدی، هر کس ولی امرین میلی نین عکسینه بیر ایش گؤرسه، ایلک نوبه ده تشکیلاتدان قووولاجاق ( ایداره سل قووولما )، سونرا ایسه باهاییچیلار جمعیّتیندن چیخاردیلاجاقدیر. (روحانی و معنوی اخراج ) بو بیر حالدا ایدی کی، اوندان قاباق عبدالبهاء ادّعا ائتمیشدیر:
“نییه گرک دییه ک بو عیساچی دیر؛ او موساچی؛ بو محمدچی دیر، او بوداچی دیر؛ بونلارین بیزه دخلی یوخدور. هامینی تانری یاراتمیشدیر و بیزیم بورجوموز بو دورکی هامی ایله مئهریبان اولاق. آنجاق اینام مسئله لری تانری ایله ایلگی ده دیر. اؤزو قیامت گونو اونون مکافات و جزاسینی وئرجک دیر. تانری بیزی دارغا سئچمه ییبدیر.۵۰
اونون یاشاییشی دؤرونده ایدی کی صهیونیست اسرائیل دؤلتی یاراندی. باهاییچیلار اسرائیل دؤلتی نین اسلام دونیاسی نین گؤزونده قورولماسی اوغروندا جدّتیله چالیشدیغینا گؤره، بو آیین اورا دا ( اسراییل دا ) رسمی لشدی. و وار- دؤلت و مُلکلری وئرگی دن معاف اولاراق اسراییل دؤلتی نین حمایه سینی قازاندی.۵۱
شوقی افندی گونش ایلی ۱۳۳۶- دا لندن ده اؤلدو، همان یئرده ده دفن اولدو.
اؤنملی مسئله بودورکی، عباس افندی نین، اؤنجه دن وئردیگی خبرلرین ترسینه، شوقی اَرمیک و سونسوز ایدی و هئچ بیر اوشاغی اولمادی. حتا اؤز یئرینده اوتورانی دا تعیین ائتمه دی. نتیجه ده اونون اؤلوموندن سونرا باهاییچیلارین آراسیندا اوزون- اوزادی چکیش- برکیشلر اولدو.
باهاییچیلیقدا پارچالانما
باهاییچیلار شوقی نین اؤلوموندن آلتی ایل سونرا، مختلف اؤلکه لرین باهاییچیلارینین باشچیلاری نین اشتراکی ایله لوندوندا بیر کونفراس قوردولار. بو توپلانتی دا، وعده وئریلمیش بیت العدل مجلسی نین دوققوز نفرلیک عضولرینی سئچدیلر. بئله لیک له عبدالبهاء نین ایره لی سوردوگو “ولایت امر” مسئله سی نی همیشه لیک اولاراق قاپادیب، سونرا ایسه بیت العدلی حیفادا قوردولار. کی بو گونه قدر دورور و عضولری هر نئچه ایلدن بیر سئچیلیر و باهاییچیلارا حکومت ائدیرلر.
شوقی نین طرفدارلاری نین باشقا بیر قروپو، حیفادا قورولان بیت العدلی اعتبارسیز بیلیبلر. دلیللری نین بیری بو ایدی کی وصیت لوحه لرینه (عبدالبهاءنین وصیت نامه سی) اساساً امرالله ولیسی بیت العدلین همیشه لیک رییسی و عزل اولونماز عضوو اولمالیدیر و بیت العدلین ولی امرسیز، رهبرلیک صلاحیتی یوخدور.
بو قروپون اؤنملی شخصلریندن و باشچی سی”مئیسون ریمی ” ایدی کی اونو شوقی اؤزو سئچمیشدیر. بوقروپ ائله اونون آدینا “ریمی” آدلانمیشدیر.
بوزاماندا خوراسان باهاییچیلاریندان اولا سماءالله آیامالی و جمشید معانی آدلی بیر گنج، اندونئزی اؤلکه سینده اؤزونو اقدس کیتابی نین وعده وئردیگی کیمسه اولدوغو ادّعا ائتدی. او دا همن بلگه لردن فایدالاندی کی باشقا باهاییچیلار اوندان اؤز ادّعالارینین ثبوتو اوچون فایدالانمیشدیلار.
حال حاضیرده سماءچیلار و ریمیچیلر، هیندوستان، پاکستان، ایران، اندونئزی و آمریکادا یایغیندیرلار.
سون سؤز
بئله لیک له اؤیرَندیک کی، تخمینا۱۶۰ ایل اؤنجه، میرزه علی محمد آدلی بیر شیرازلی گنج، ایلک نؤبه ده ایمام زامانین نایبی و بابی ( = قاپی سی ) اولدوغونو ادّعا ائدیر. دؤرد ایل سونرا اؤزونو آل- ی محمدین قایمی خیال ائدیر؛ ائله همان زامان اون بیر ضربه آغاج دَیدیکدن سونرا اؤز ادّعاسیندان ال چکیب، توبه ائدیر. آنجاق بیر آز مدتدن سونرا، پئیغمبرلیک ادّعاسینا دوشور، داها سونرا ایسه اؤزونو “تانری نین ذاتی” کیمی تانیتدیر.
نهایت اونون طرفدارلاری نین وطنداش محاربه سی تؤره تدیگینه گؤره ایرانین باش ناظری” امیرکبیر”- ین امری ایله محاکمه و اعدام جزاسینا محکوم اولور.
باب- ین تؤره تدیگی فیتنه نین آردینجا، باشقا بیرفیتنه باش قالدیریر. میرزه حسینعلی نوری مازندرانی آدلی بیر شخص اؤزونو بابین وعده وئردیگی موعود کیمی تانیتدیریر و بیر سیر هاوادار اؤز چئوره سینه توپلاییر و باهاییچیلار قروپونو یارادیر.
باخمایاراق کی باهاییچیلار دونیانین بیرچوخ اؤلکه سینه یاییلیبلار و اؤز آیینلارینی هر یئره آپاریب تبلیغ ائدیبلر، حتّا بیر چوخ اؤلکه لرده چالیشیبلار بیر تجاری شرکت کیمی رسمی قئیدیاتدان کئچیب، اؤزلرینی “رسمی و قانونی” قلمه وئرسینلر. بونلا بئله ایران اؤلکه سینی “امرالله بئشیگی” بیلیرلر و ان بؤیوک آرزولاری بو اؤلکه ده رسمی لشمک دیر. باشقا طرفدن ایران خلقلری، باهاییچیلیق دان و اونون سیرلی و قورخونج تشکیلاتیندان شدّتله نفرت ائدیرلر. بو تاریخی و کؤکلو نفرتین ایکی دلیلی واردیر.
الیف:
مهدویته اینانما، شیعه کوٍتله سی نین هابئله عموم مسلمانلارین و بیر چوخ دونیا خلقلرینین اَن بؤیوک اینام و مرامی دیر، بو ایناما باب- ین یالان و یئرسیز ادّعاسی ایله تحقیر وتوهین اولدو. شیعه لر بیر دونیاسل موعودون انتظاریندادیرلار کی،گلیب بو ظلم ایله دولو دونیانی، عدالت ایله دولدوراجاق دیر. بابیّه نین( بابچیلیغین) ان بؤیوک خیانت لری نین بیریسی او شیرازلی گنج- ین یالان ادّعاسی کی، بیرینجی نؤبه ده اؤزونو ایمام زامانین نایبی و قاپیسی آدلاندیراق بیر سیرا مسلمانی ایمام زامان سئوگیسی آدینا آلدادیب، سونرا ایسه اؤزونو ایمام زامان قلمه وئرمیشدیر و نهایت ده توبه ائده رک بوتون ادّعالاریندان ال چکمیشدیر.
آنجاق اونون بیلیک سیز و خبرسیز هاوادارلاری مهدیعج حضرتلرینی سئومه آدینا او جنابین ظهورو اوچون زمین یاراتماقدان اؤترو ایراندا اوچ بؤیوک وطنداش محاریبه سی نین یارانماسینا سبب اولدولار و بئله لیکله ده میلته و مملکته بؤیوک زیان یئتیردیلر.
ب:
باب و بهاء یالانچی ادّعالاری ایله رسول اکرم جنابلاری نین خاتملیگینه اولان عقیده و اینامی سارسیتمیشدیرلار.
باخمایاراق کی هم باب، هم ده بهاءالله اؤز اثرلرینده اسلام پئیغمبری نین خاتم لیگینه تأکید ائتمیشدیرلر. آنجاق عینی حالدا اؤلمز اسلام دیانتی نی سارسیتماغا چالیشاراق مسلمانلارین نفرت و آجیغینی قازانمیشدیلار. ایران ملتی بو ایکی مسئله یه گؤره، هابئله اونلارین چیرکین و قارا اجتماعی- سیاسی کئچمیشلرینه گؤره، باهاییچیلیق تشکیلاتینی و اونلارین باشچیلارینی همیشه یابانجیلاردان آسیلی تانیمیشدیر. باشقا طرفدن باهاییچیلیق باشچیلارینین و تبلیغاتچیلارینین اثرلرینه تانیش اولان بیلگین انسانلار، اونلارین یازیلارینی حتّا اؤز ادّعالاریندا ضدیّتلی و یالانلا دولو گؤروموشلر کی، ائله بو سیرا یازیلارین داوامیندا یاییلان باشقا آردیجیل یازیلاردا بو موضوعلار آراشدیریلاجاقدیر. البته بو سؤزو حؤرمتلی اوخوجولارا چاتدیرمالیییق کی، باهاییچیلارین چوخونلوغو اؤز آیینلارینا ووُرغون اولدوقلاری اوچون بو آجی گئرچکلیک لره گؤز- قولاقلارینی یومورلار وحاضیر دئییل لر، بیلیک و آچیق گؤزله اؤز باشچیلاری حقینده دقتله تدقیقات آپارایب اؤز یئغمبرلری نین ضدیتلی، ترسه و دولاشیق سؤزلری نی اؤیره نه لر.
باهاییچیلیق ایله ایلگیلی اینترنئت سیته سی:
باهاییچیلارین اساس و ایلکین مدرک و سندلریندن سیتاد گتیره رک، اونلارین یارانما تاریخی نی و عقیده لرینی آراشدیریر و حؤرمتلی اوخوجولارا دوزگون معلومات چاتدیرماغا چالیشیر. اومید ائدیریک عزیز وطنداشلار، کئچمیشدن بری یابانجیلاردان آسیلی اولان بو اسکی ساتقینلارلا تانیش اولاراق، اونلارین مسلمانلارا قارشی تؤره تدیکلری تهلوکه لری علمی سویه ده مدافعه ائدیب، باشدان سووالار.
۱۹- قرن بدیع، بیرینجی جلد، ۳۱۵ و ایکینجی جلد، صحیفه۳۲ایضاحلار و قایناقلار
۱- شرح الزیاره و جوامع الکلم، یازانی شیخ احمد احسایی.
مجموعه الرسائل، یازانی سید کاظم رشتی
۲- عربجه بیان کیتابی، یازانی باب، صحیفه ۲۵
۳- تلخیص تاریخ نبیل زرندی صحیفه۶۶
۴- اسرارالآثار، یازانی فاضل مازندرانی، بیرینجی جلد صحیفه۳۵
۵- دئییلمه لیدیر بو یازی نین بوتون سیتاتلاری باهاییچیلارین معتبر کیتابلارینا قایناقلانیر.
رحیق مختوم بیرینجی جلد صحیفه۲۲ یا ۳۴. بوکتاب باهاییچیلارین تانینمیش یازیچی و تبلیغاتچیسی عبدالحمید اشراق خاوری نین یازیلاری نین بیری دیر و امری[= باهاییچی ] ملی نشریات موسسه سینین ایسته گی وتاییدی ایله چاپ اولوب یاییلمیشدیر.
هابئله اسرارالآثار ایکینجی جلد، باب سؤزونون آلتیندا وئریلن ایضاحلار.
۶- باب سید کاظم رشتی نی یامسیلایاراق اؤز یازیلایندا و دانیشیقلاریندا ابجد حرفلریندن گئنیش سویه ده فایدالانیردی کی، اؤز سؤزلرینی رَمزلی و سیرلی گؤسترسین. ابجد حرف لرینه و حسابینا گؤره “حَی”= ۱۸ سایی ایله برابر دیر.
۷-تلخیص تاریخ نبیل زرندی، صحیفه۱۳۷ دن ۱۴۱ قدر.
۸- تلخیص تاریخ نبیل زرندی، صحیفه۱۹۰ و۲۰۰.
قرن بدیع، یازانی شوقی افند ، بیرینجی جلد۱۱۰و ۱۱۴.
تاریخ ظهور الحق، یازانی فاضل مازندرانی، اوچونجو بؤلوم صحیفه۹۳ و ۱۰۵
۹- کشف الغطاءصحیفه۱۰۶ و ۱۰۷
تاریخ ظهورالحق، اوچونجو بؤلوم صحیفه۳۲۴و۳۸۹
الکواکب الدریه بیرینجی جلد صحیفه ۱۲۰ بو کیتابی آوارا آیامالی عبدالحسین آیتی آدلی ییر شخص یازمیشدیر. او باهاییچیلیغین آدلیم یازیچی و تبلیغانچیلاریدان ایدی.- بو کیتابی دا عباس افندی نین امری ایله یازمیشدیر. البته او سونرالار باهاییچیلیقدان دؤنوب و اونون علیهینه کشف الحیل آدلی بیر کیتاب یازدی.
۱۰- رحیق مختوم بیرینجی جلد صحیفه۵۸۱- دن۵۸۵- قدر
۱۱- تاریخ ظهور الحق، صحیفه ۱۱۰
۱۲- تاریخ ظهور الحقین صحیفه ۱۷۳ اتک یازی.
مائده آسمانی،یئدینجی حیصه، یازانی اشراق خاوری صحیفه ۲۳۱،۲۳۲
۱۳- عربجه بیان و فارسجا بیان، بابین ایکی شریعت کیتابی دیر.
۱۴- لوح هیکل الدین: اِنَّ علیاً قبل نبیل ذات الله و کینو نیته
۱۵- کشف الغطاء عن حیل الأعداء : یازانی میرزه ابولفضل گلپایگانی صحیفه ۲۰۳و ۲۰۴.
و الکواب الدریه، صحیفه ۲۴۱. دَلی لیک مسئله سی بو مدرک ده گیتیریلبیدیر.
۱۶- قرن بدیع، بیرینجی جلد، صحیفه ۲۶۵، یازانی شوقی افندی.
۱۷- الکواکب الدریه، بیرینجی جلد، ص ۲۳۳،۲۴۸و۲۴۹
۱۸-اسرارالآثار، بیرینجی جلد، صحیفه۱۹۱
۱۹- قرن بدیع، بیرینجی جلد، ۳۱۵ و ایکینجی جلد، صحیفه۳۲
۲۰- قرن بدیع، بیرینجی جلد، صحیفه۳۱۸و۳۱۹
قرن بدیع، ایکینجی جلد، صحیفه۳۳و۳۴
تلخیص تاریخ نبیل، صحیفه۶۴۷و۶۴۸
۲۱- قرن بدیع، ایکینجی جلد، صحیفه۸۶ و ۸۷
۲۲- قرن بدیع، ایکینجی جلد، صحیفه۱۳۴
۲۳- قرن بدیع، ایکینجی جلد، صحیفه۱۲۲، بیرینجی و ایکینجی چاپ.
و قرن بدیع، بیرینجی جلد، صحیفه۳۲۸
۲۴- قرن بدیع، ایکینجی جلد، صحیفه۱۱۲، بیرینجی و ایکینجی چاپ.
ایقان کیتابی، یازانی بهاء الله، صحیفه۹۵
۲۵- فارسجا بیان، صحیفه۶۱،۷۱ و ۱۰۰
۲۶- مائده آسمان، بیرینجی حیصه، صحیفه۴۰- صحیفه ۲۰- نین اتک یازی.
۲۷- بدیع کیتابی، صحیفه۳۱۲. خلقین ناموسونو زورلاماق